پیش بینی خودکارآمدی پرهیز از سوءمصرف مواد در بیماران تحت درمان با متادون بر اساس سرمایه روانشناختی، اختلال خواب و راهبردهای مقابله ای

خودکارآمدی پرهیز از سوءمصرف مواد از عوامل مهم در زمینه ترک اعتیاد و عدم بازگشت آن است. پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی خودکارآمدی پرهیز از سوءمصرف مواد در افراد معتاد تحت درمان با متادون بر اساس سرمایه‌های روانشناختی، اختلال خواب و راهبردهای مقابله‌ای انجام شد.

این مطالعه به صورت همبستگی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه معتادانی بود که در سال 1398 در مراکز ترک اعتیاد شهر شیراز تحت درمان با متادون قرار گرفتند. نمونه مورد مطالعه 175 نفر از معتادان بود که با روش نمونه‌گیری در دسترس جهت انجام پژوهش گزینش شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل پرسشنامه‌های سرمایه روانشناختی Luthans، سنجش میزان خودکارآمدی پرهیز از مواد، کیفیت خواب Pittsburgh و فرم کوتاه سیاهه مقابله با شرایط استرس آور بود. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش، از نرم افزار SPSS-21 و ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد.

افزایش مولفه‌ها‌ی سرمایه‌ها‌ی روانشناختی شامل امیدواری با میانگین (انحراف معیار) (8/4) 5/21، خوش بینی با (5/5) 5/32 و انعطاف‌پذیری با (5/8) 5/45 با افزایش خودکارآمدی پرهیز از سوءمصرف مواد با (9/7) 7/46 همراه بود (01/0P<). افزایش اختلال خواب با میانگین (انحراف معیار) (8/6) 6/32 با کاهش خودکارآمدی پرهیز از سوءمصرف مواد همراهی داشت (001/0>P). با افزایش نمره راهبرد مساله‌مدار با میانگین (7/8) 4/43 و با کاهش راهبردهای هیجان‌مدار با (5/6) 5/31 و اجتنابی با میانگین (6/8) 7/45 نیز خودکارآمدی پرهیز از سوءمصرف مواد افزایش یافت (01/0<p).

مطالعه نشان داد که خودکارآمدی پرهیز از سوءمصرف مواد با افزایش سرمایه‌ها‌ی روانشناختی و راهبرد مساله مدار، افزایش و با بیشتر شدن اختلال خواب و راهبردهای هیجان مدار و اجتنابی کاهش یافت.