رساله های ایمان ابوطالب(ع)

این مقاله به بررسی چند رساله درباره ایمان عموی حضرت محمد(ص)، ابوطالب بن عبدالمطلب (متوفای حدود 619م) می پردازد. مناقشه درباره جایگاه ابوطالب در آخرت، ناشی از حجم وسیع گزارش هایی است که او را به خاطر نپذیرفتن اسلام محکوم به آتش می کنند، در حالی که در دیگر سو گزارش هایی وجود دارد که به ایمان همیشگی او به خدای یکتا و نبوت گواهی می دهد. گزارش های دسته نخست در مجموعه های حدیثی صحیح بخاری و مسلم گرد آمده اند و قسم دوم، به فراوانی در کتاب های سیره و حدیث شیعه گزارش شده است. دانشمندان شیعه از همان دوره های نخستین تاریخ اسلام به ایمان و رستگاری ابوطالب اعتقاد داشتند و گروه اندکی از سنیان نیز با این عقیده همراهی کرده اند. بر طبق نظر بیشتر اهل سنت، شواهد و دلایل تاریخی برای اثبات اسلام ابوطالب یا رستگاری او در آخرت نامربوط و ناکافی اند. هرچند یک تغییر جهت قابل ملاحظه در اندیشه شماری از سنیان پس از قرن نهم هجری پدید آمد. برخلاف سنیان متقدم که چنین احتمالی را نامحتمل دانسته یا به صراحت آن را انکار کرده اند، عده کمی از سنیان در پنج قرن اخیر در اعتقاد به رستگاری ابوطالب به جرگه عالمان شیعی پیوسته اند. این مقاله شواهد و دلایل و استدلالات کلامی را که شیعیان متقدم و سنیان سده های اخیر در حمایت از رستگاری ابوطالب به کار بسته اند، مورد بررسی قرار می دهد.