ارزیابی روش های پهنه بندی پراکنش مکانی شاخص های کیفی آب های زیرزمینی در منطقه ترکمنچای

تغییرات مکانی شاخص های کیفی آب های زیرزمینی، از جمله عوامل تاثیرگذار بر سیاست های مدیریت برداشت و مصرف این منابع هستند. در مناطق اقلیمی خشک و نیمه خشک، آب های زیرزمینی از جمله منابع مهم جهت بهره برداری برای مقاصد مختلف به خصوص کشاورزی و شرب محسوب می شوند که بررسی شاخص های کیفی آن در راستای ارزیابی امکان استفاده از آب های زیرزمینی در بخش-های مختلف حایز اهمیت است. در این پژوهش، دقت روش های زمین آمار کریجینگ و کوکریجینگ و نیز روش های قطعی عکس فاصله وزن دار و توابع پایه شعاعی جهت پیش بینی پراکنش مکانی پارامترهای کیفی آب های زیرزمینی شامل غلظت کلر، سدیم، منیزیم، کلسیم، سولفات، نسبت جذبی سدیم، غلظت کل املاح و هدایت الکتریکی در منطقه ترکمنچای مورد بررسی قرار گرفت. به منظور ارزیابی نتایج از روش ارزیابی متقابل و شاخص های MAD، RMSE و R استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، روش کوکریجینگ بهترین روش پهنه بندی تمام شاخص های مورد مطالعه می باشد. مقادیر RMSE برای هدایت الکتریکی معادل 67/130 میکروموس بر سانتی متر، غلظت کل املاح معادل 13/61 میلی گرم بر لیتر، غلظت کلسیم معادل 84/0 میلی اکی والان بر لیتر، غلظت منیزیم معادل 53/0 میلی اکی-والان بر لیتر، غلظت سدیم معادل 63/0 میلی اکی والان بر لیتر، غلظت کلر معادل 41/0 میلی اکی والان بر لیتر، غلظت سولفات معادل 58/0 میلی اکی والان بر لیتر و نسبت جذبی سدیم معادل 31/0 میلی اکی والان بر لیتر گزارش شد. همچنین ارزیابی نتایج حاصل از پراکنش مکانی شاخص ها نشان داد که منابع آب های زیرزمینی در کل منطقه مورد مطالعه وضعیت مطلوبی جهت استفاده برای مصارف مختلف دارد که این امر در نیمه شمالی محدوده مطالعاتی مشهودتر است. با توجه به روند تغییرات غلظت عناصر در محدوده روستای خواجه غیاث به منظور بهبود شرایط و ارایه سیاست های برداشت و مصرف از آب های زیرزمینی با هدف جلوگیری از افت کیفیت آب توصیه می شود پایش کیفی آب به صورت منظم انجام شود.