شیوه های اخذ مالیات در مناطقی از عشایر لرنشین ایران

گرفتن مالیات در تمام دوره های تاریخ ایران از سکنه شهرها، روستاها و عشایر همه مناطق متداول بوده است. با این وجود شیوه جمع آوری مالیات ها منطبق با محیط و فرآورده های محیطی و ارزش محلی آن ها متغیر بوده است. در پهنه سکونتی عشایر لرنشین به دلیل گستره زیاد آن، طبیعی است که شیوه جمع آوری مالیات ها بسیار متفاوت باشد. زیرا فرمانروایان، والیان، کلانتران و سرپرست های مناطق مختلف دارای سیاست واحدی نبوده اند. بررسی تاریخ اجتماعی این مناطق نیز این گوناگونی سیاست ها را تایید می کند. آنچه مسلم است،این است که این مالیات ها به دو صورت نقدی و جنسی جمع آوری می شده اند. در این میان چون گردش حجمی پول در عشایر نسبت به شهرها و روستاها بسیار کند و کاربرد آن بسیار کمتر بوده است، از این رو مقدار مالیات را نسبت به فرآورده های کشاورزی و دامی عشایری تعیین می نمودند منتهی به شیوه محلی بر روی هر واحد از فرآورده ها، ارزش پولی نیز می گذاشتند که به سهولت به هم تبدیل و مقدار مالیات بنا بر رضایت توده های عشایری نقدی و یا جنسی قابل پرداخت باشد. در جمع آوری مالیات قدرتمند بودن و یا نبودن سران و رهبران در مقدار مالیات تاثیر فراوان داشت. تمام شواهد نشان دهنده این واقعیت است که اجحاف های فراوانی در این مالیات گیری ها اعمال می گردید، در مقاله حاضر سعی بر این بوده است که در بررسی انواع مالیات های عرفی، نقدی یا جنسی، شیوه های تبدیل و اخذ آن ها در فصول و زمان های مورد نظر، از منابع معتبر بهره گرفته شوند. به هر رو باید اذعان داشت که تا کنون همه مالیات هایی که طبق عرف و سنت از توده های عشایری گرفته می شد در هیچ منبعی جمع آوری و پژوهش آن عملی نگردیده است تا برای ثبت در تاریخ های محلی مکتوب و یادگار مانند.