واکاوی اثرات رویکرد مدیریت محلی بر بهبود سرمایه اجتماعی در فراگرد تحولات فضایی سکونتگاه ‏های روستایی (مورد مطالعه: بخش اسفندقه، شهرستان جیرفت)

تاکنون دو «رویکرد عقلایی‏ گرایی فن‏ محور و ارتباطی» در چارچوب برنامه ‏ریزی توسعه و تحول مطرح بوده است. اما، در نظام مدیریت و برنامه ‏ریزی توسعه و تحول سکونتگاه ‏های روستایی در ایران چیرگی رویکرد عقلایی ‏گرایی با اصالت متخصص چالش‏ های پرشماری در این فراگرد ایجاد کرده است. بنابراین، در پژوهش حاضر برای تبیین این چالش ‏ها به شیوه کمی و میدانی و توصیفی- تحلیلی این موضوع در سی روستای نمونه از مجموع 42 روستای ناحیه موردمطالعه با بهره‏ گیری از روش مدل معادلات ساختاری و نرم‏ افزار آموس گرافیک وارسی شده است. یافته‏ های پژوهش ناکارآمدبودن رویکرد حاکم بر مدیریت محلی در راستای بهبود سرمایه اجتماعی و تحولات فضای سکونتگاه‏ های روستایی را آشکار ساخت. همچنین، یافته‏ های مدل ارتباطی استاندارد آشکار ساخت که برازش ضرایب مسیر متغیر سرمایه اجتماعی و تحولات فضایی و ارتباطشان مطلوب است، اما برازش سرمایه اجتماعی متاثر از رویکرد حاکم بر مدیریت در ارتباط با تحولات فضایی نامطلوب است. زیرا نامولدبودن آموزش به‏ وسیله مدیریت محلی موجب شده تا آگاهی اجتماعی گیرندگان و بروزدهندگان این آموزش‏ها به ‏گونه ‏ای نامولد و منفعلانه چیرگی داشته باشد. درمجموع، یافته ‏های پژوهش‏ زمینه لازم برای درک و فهم مشترکی از رویکرد ارتباطی فراهم می ‏کند. از جنبه‏های ادراکی و معرفتی هم بر مبنای پی‏آیندها، نگارندگان در این پژوهش در پی آن‏اند تا انسجام لازم در ترسیم خطوط اساسی انگاره نوین توسعه و تحول شکل بگیرد و به تعیین چارچوب الگوی کار رویکرد نوین یاری رسانند؛ بدین‏سان پشتوانه‏ های معرفتی و غنای لازم برای کمک به تحول فضای سکونتگاه‏ های روستایی به‏ گونه ‏ای مناسب از راه مشارکت روستاییان در این فراگرد فراهم خواهد شد.