بررسی موانع و چالش های آزادی اطلاعات

یکی از پایه های اساسی حکومت های شفاف، حق دسترسی شهروندان به اطلاعات است. این حق، یکی از مهم ترین مصادیق آزادی های فکری است. چراکه با کمک اطلاعات درست و سنجیده افراد می توانند به پرورش فکر و ذهن خود بپردازند و افکار خود را منتشر سازند . اما گاهی این امر با موانعی مواجه می گردد که تحقق اهداف مورد نظر را با چالش مواجه می سازد. لذا این سوال مطرح است که آزادی اطلاعات در حقوق ایران با چه موانع و چالش هاییی مواجه می باشد؟

این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری اطلاعات به روش اسنادی و از طریق مطالعه قوانین و منابع معتبر انجام شده و اطلاعات به دست آمده به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.

نظام حقوقی دسترسی آزاد به اطلاعات یکی از عناصر پایه ای حکومت های دموکراتیک و ضروری ترین ابزار در جهت تضمین آزادی های اساسی ازجمله حق آزادی بیان و حق تعیین سرنوشت است. از سویی حق جستجو یا دسترسی به اطلاعات را می توان یکی از ضروری ترین عناصر آزادی بیان دانست و از دیگر سوی مردم سالاری نیز بدون تضمین حق آگاهی نمی تواند متضمن آینده ای روشن باشد. حق آگاهی دارای دو مفهوم مضیق و موسع می باشد. این حق در مفهوم مضیق آن، آزادی در جستجوی اطلاعات را مدنظر قرار می دهد، اما مفهوم موسع آن، شامل حق دسترسی به اطلاعات یا حق دریافت اطلاعات است. تفسیر موسع از اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، این حق را در حقوق اساسی کشورمان مدلل می سازد، به همین دلیل در کشورما نیز در سال 1388 ش با تصویب قانون«انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات»این حق به صورت عام و فراگیر وارد نظام حقوق موضوعه شد. با این وجود قانون اخیر حایز ایرادات، موانع و چالش هایی است که به آن ها اشاره شده است.