تاثیر سلنیوم و نانوذره آهن بر رشد و عملکرد شعمدانی عطری تحت تنش شوری کلریدسدیم

به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی با نانوذره آهن و سلنیوم بر روی گیاه شعمدانی عطری تحت تنش شوری، دو آزمایش جداگانه بصورت فاکتوریل بر مبنای طرح کاملا تصادفی اجرا شد. در آزمایش اول تاثیر محلول پاشی با نانوذره آهن (صفر، 5/1 و 3 میلی گرم در لیتر) و در آزمایش دوم تاثیر محلول پاشی با سلنیوم (صفر، 5/1 و 3 میلی گرم در لیتر) بر رشد و برخی صفات فیزیولوژیک شعمدانی عطری تحت تنش شوری (صفر، 50 و 100 میلی مولار کلریدسدیم) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش اول نشان داد وزن خشک بخش هوایی گیاه، فعالیت کاتالاز، محتوای آهن، سدیم، پراکسید هیدروژن و درصد اسانس شعمدانی تحت تاثیر اثرات مستقل تنش شوری و محلول پاشی با نانوذره آهن قرار گرفت. نسبت پتاسیم به سدیم، محتوای فلاونویید، پتاسیم، مالون دی آلدیید، پرولین و فعالیت سوپراکسید دیسموتاز تحت تاثیر تنش شوری قرار گرفت. بالاترین عملکرد گیاه، محتوای آهن، نسبت پتاسیم به سدیم و فعالیت سوپراکسید دیسموتاز در تیمار بدون تنش شوری مشاهده شد. بالاترین محتوای سدیم، پرولین، مالون دی آلدیید، پراکسید هیدروژن در تنش شوری 100 میلی مولار کلرید سدیم مشاهده شد. تیمار بدون تنش شوری و 50 میلی مولار کلریدسدیم موجب افزایش درصد اسانس شعمدانی شد. تیمارهای محلول پاشی با هر دو سطح نانوذره آهن موجب افزایش محتوای کاتالاز، عملکرد، محتوای فنل و درصد اسانس شد. در آزمایش دوم عملکرد گیاه، محتوای پرولین و فلاونویید تحت تاثیر تنش شوری قرار گرفت. محتوای کاتالاز، مالون دی آلدیید، فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و پراکسید هیدروژن تحت تاثیر اثرات مستقل تنش شوری و محلول پاشی با سلنیوم قرار گرفت. تیمار بدون تنش شوری موجب افزایش عملکرد گیاه، فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و پتاسیم گیاه شد. با افزایش تنش شوری به 100 میلی مولار محتوای پرولین، مالون دی آلدیید و پراکسید هیدروژن در گیاه افزایش یافت. بیشترین فعالیت کاتالاز در تیمارهای بدون تنش شوری و تنش شوری 50 میلی مولار کلریدسدیم مشاهده شد. محتوای سلنیوم، سدیم و نسبت پتاسیم به سدیم تحت تاثیر اثرات متقابل تنش شوری و محلول پاشی با سلنیوم قرار گرفت. محلول پاشی با 5/1 و 3 میلی گرم در لیتر سلنیوم موجب افزایش محتوای کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، فنل کل و محتوای پتاسیم شعمدانی شد. نتایج حاصل از تجزیه GC/MS نشان داد که β-citronellol (5/24 -5/12 درصد) و  Citronelly acetate (39/18 - 56/1 درصد) جزء غالب اسانس شعمدانی عطری در تیمار تنش شوری 50 میلی مولار کلریدسدیم با محلول پاشی 5/1 میلی گرم در لیتر سلنیوم و Citronelly formate (2/25 -75/10 درصد) جزء قالب اسانس در تیمار شاهد بود. در کل چنین می توان نتیجه گیری نمود که تنش شوری موجب کاهش صفات رشدی و فیزیولوژیک شعمدانی عطری شد. محلول پاشی با سلنیوم و نانوذره آهن نقش مهمی در بهبود صفات فیزیولوژیک گیاه داشت.