تاثیر صفات تاریک شخصیت (ماکیاولیسم، خودشیفتگی و ضداجتماعی) بر سوءرفتار سازمانی با تبیین نقش میانجی هوشیاری سازمانی (مطالعه ای در حوزه مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی- اورژانس 115 استان لرستان)

پدیده سوءرفتار سازمانی به عنوان یک پدیده مخرب یا منفی، ارزش های اجتماعی، هنجارها و انتظارات سازمانی مشترک را به چالش کشیده است. ازاینرو، مطالعه عوامل پیش بینی کننده سوءرفتار سازمانی، با هدف کاهش اثر ویژگی های ناخوشایند شخصیت کارکنان از طریق هماهنگ کردن کارکنان با استانداردهای رفتاری، سیاست ها و راهبردهای سازمانی در سیستم های مراقبت بهداشتی درمانی ضروری به نظر می رسد. لذا، در این پژوهش صفات تاریک شخصیت و هوشیاری سازمانی در جهت کاهش سوءرفتار سازمانی مورد بررسی قرار گرفت.

پژوهش مقطعی حاضر با رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری در سال 1399 انجام شد. جامعه هدف، کارکنان حوزه مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی اورژانس 115 استان لرستان بود. نمونه بر اساس جدول کرجسی- مورگان، 217 نفر محاسبه شد و نمونه گیری در دسترس صورت گرفت. برای تعیین روایی سازه ها، از روایی واگرا و همگرا، و برای تعیین پایایی ابزار از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شد. روش تحلیل داده ها، مدلسازی معادلات ساختاری با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS 23 و Smart PLS 3.5 بود.

یافته ها نشان داد صفات تاریک شخصیت با مقدار معنی داری (6/232) و ضریب مسیر (0/401) بر سوءرفتار سازمانی تاثیر مثبت و معنی دار؛ و با مقدار معنی داری (8/741) و ضریب مسیر (0/455 -) بر هوشیاری سازمانی تاثیر منفی و معنی داری داشته است. هوشیاری سازمانی با مقدار معنی داری (5/187) و ضریب مسیر (0/373-) بر سوءرفتار سازمانی تاثیر منفی و معنی داری داشت. همچنین هوشیاری سازمانی با ضریب تاثیر مستقیم 0/455 - و غیر مستقیم 0/373 - و سطح معنی داری مستقیم 5/187 و غیرمستقیم 8/741 (1/96< t < 1/96-) نقش میانجی بین صفات تاریک شخصیت و سوءرفتار سازمانی را تبیین می نماید. کیفیت مدل نهایی پژوهش با شاخص برازش کلی مدل (GOF) (0/378) از برازش مناسب برخوردار بود.

با توجه به نقش معنی دار صفات تاریک شخصیت و هوشیاری سازمانی در رابطه با پیش بینی سوءرفتار سازمانی کارکنان، به مدیران فوریت های پزشکی- اورژانس 115 استان لرستان پیشنهاد می شود ضمن شناسایی و مدیریت این صفات، از طریق تقویت هوشیاری سازمانی کارکنان، مانع نقض عمدی هنجارهای سازمانی توسط کارکنان شوند.