طراحی مدل مفهومی تولید سبز با رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری

با توجه به این امر که در دنیای کنونی عواملی همچون افزایش جمعیت، تلاش روزافزون جهت دستیابی به رشد اقتصادی و تلاش سیستم های تولیدی برای افزایش تولید و دستیابی به مزیت رقابتی منجر به از بین رفتن منابع طبیعی، گرمایش زمین، تغییرات آب و هوایی، ایجاد بلایای طبیعی و درنهایت تخریب محیط زیست شده است و تولید سبز به عنوان عاملی تاثیرگذار بر کاهش آلودگی های زیست محیطی و مخاطرات انسانی و همچنین افزایش مزیت رقابتی و کسب سود برای سازمان ها مطرح شده است، این پژوهش با هدف طراحی مدل مفهومی تولید سبز با رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری صورت گرفته است.

در این پژوهش که  از نظر شیوه ی جمع آوری داده ها، ترکیبی  و استقرایی-قیاسی است  و در سال 1400 صورت گرفته است، 12 نفر از متخصصان مدیریت صنعتی در سطح دانشگاهی به عنوان اعضای پانل در بخش کیفی مشارکت داشتند. در واقع در بخش کیفی که از تحلیل های فراترکیب و دلفی استفاده شد، هدف براین بود تا مضامین تولید سبز شناسایی گردد و سپس در بخش کمی با مشارکت 16 نفر از مدیران شرکت های دانش بنیان در بخش تولید سبز، گزاره های شناسایی شده در قالب مدل تحلیل تفسیری ساختاری براساس اولویت تاثیرگذاری سطح بندی شوند. لذا با اتکا به تحلیل فراترکیب ابتدا 12 پژوهش به عنوان مبنای ارزیابی جهت تعیین مضامین تولید سبز براساس ارزیابی انتقادی بررسی شدند که براساس آن 8 مضمون  انتخاب و به شیوه چک لیستی وارد تحلیل دلفی جهت تعیین حد کفایت نظری شدند. طی دو مرحله تحلیل دلفی هر 8 مضمون شناسایی شده ی تولید سبز وارد بخش تحلیل کمی یعنی تحلیل تفسیری ساختاری شدند.

 نتایج نشان داد، تاثیرگذارترین مولفه های تولید سبز شرکت های دانش بنیان، پنج مولفه ی آب «»؛ انرژی «»؛ منابع طبیعی «»؛ سرمایه «» و نیروی کار «» بودند که در سطح سوم مدل ارایه شده قرار گرفته است.

 نتایج کسب شده نشان می دهد، عوامل مصرف انرژی، مصرف آب، نیروی کار، سرمایه و مواد اولیه عواملی مهم هست که هرگونه تغییر در آن ها باعث ایجاد تغییر در سایر متغیرها نیز می شود و از سوی دیگر تولید ناخالص داخلی دارای نفوذ کم و گازهای گلخانه ای و تکنولوژی نفوذپذیرترین متغیر است.