مقایسه شاخص های رشد ماهیان تک جنس ماده قزل آلا (Onchorhincus mykiss) با ماهیان معمولی در مزارع پرورش ماهی

این پژوهش با هدف مقایسه شاخص های رشد ماهیان تک جنس شده ماده قزل آلا با ماهیان معمولی در زمستان 1390 مرکز ژنتیک و اصلاح نژاد ماهیان سردآبی شهید مطهری یاسوج انجام گرفت. بچه ماهیان تک جنس شده ماده بامیانگین وزن 1±12 گرم پس از نشان گذاری با تگ های الاستومر رنگی در سال 1391 به 11 مزرعه پرورش ماهی قزل آلا در سه استان کهگیلویه و بویر احمد، چهارمحال و بختیاری و فارس (مجموعا 33 استخر) معرفی گردیدند. در هر استخر تعداد 1000 عدد ماهی تک جنس شده همراه با 1000 عدد ماهی معمولی تک جنس نشده هم اندازه رها سازی شدند. پس از 6 ماه دوره پرورش نسبت به نمونه برداری اقدام و شاخص های نرخ رشد ویژه (SGR) ، نرخ رشد (GR) ، ضریب چاقی (CF) و نسبت رشد گناد به تفکیک نمونه های تک جنس شده و نمونه های تک جنس نشده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از رشد مناسب ماهیان تک جنس بوده است، بطوری که متوسط وزن نهایی ماهیان تک جنس شده (تمام ماده) 8± 342 گرم و با وزن ماهیان ماده تک جنس نشده اختلاف معنی داری نداشت. در جنس نر گروه تک جنس نشده متوسط وزن در پایان دوره پرورش معادل 11± 317 گرم بدست آمد. نرخ رشد ویژه در ماهی تک جنس ماده معادل 1/2، ماده های موجود در مزرعه معادل 2/2 و نر ها معادل 9/1 درصد محاسبه شد. نرخ رشد وزنی به ترتیب در ماهی تک جنس ماده معادل 258، ماده های موجود در مزرعه معادل 261 و نر ها معادل 232 گرم به دست آمد، ضریب چاقی در ماهی تک جنس ماده معادل 1/1، ماده های موجود در مزرعه معادل 1/1 و نر ها معادل 9/0 به دست آمد. داده ها با روش آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) و تست چند دامنه ای دانکن تحلیل شد. وزن گناد در ماهیان ماده تک جنس شده و ماهیان ماده طبیعی در مزرعه اختلاف معنی داری از خود نشان نداد (05/0< P). وزن گناد در پایان دوره برای ماهیان نر با محدوده وزنی 400 تا500 گرم معادل 32 گرم و برای ماده ها 4/3 گرم حاصل شد که حاکی از اختلاف معنی دار در وزن گناد بوده (01/0<p) و دلیل این امر عدم رشد گنادی ماهیان ماده در سال اول نسبت به ماهی های نر می باشد. در مجموع نتایج نشان داد که بکار گیری ماهیان قزل آلای تک جنس در مزارع می تواند زمینه افزایش تولید گوشت را در مقایسه با ماهیان معمولی فراهم آورد. در عین حال می توان انتظار داشت که با تولید جمعیت تمام ماده، افزایش بهره وری در تولید گوشت ماهیان نر تغییر جنسیت یافته حاصل گردد (جایگزین تولید ترکیبات تناسلی در جنس های نر).