تحلیل ارتباط ساختار فضایی و خوانایی در ساختمان های اداری به روش چیدمان فضا، مورد مطالعاتی: ساختمان های اداری دهه چهارم بعد از انقلاب

هر دوره از معماری ایران دارای سبک و روش ساخت ویژه ای بوده است. معماری ایران بعد از وقوع انقلاب اسلامی دچار تغییر و دگرگونی در ساخت و ساز گشت. خوانایی در فضاهای معماری جز موارد مهم بوده و در ساختمان های اداری به دلیل مراجعه عموم مردم به این ساختمان ها خوانایی فضا نقشی موثر بر راندمان و کیفیت فضاهای اداری دارد. با توجه به این که در کتب معماری به بررسی معماری معاصر ایران و بناهای ساخته شده تا قبل از سال های 88 پرداخته شده و در سال های اخیر بناهای قابل تامل زیادی ساخته شده بنابراین در این مقاله ساختار فضایی ساختمان های اداری طراحی شده توسط معماران جوان و نوگرای دهه اخیر انقلاب (1390 تا 1399) مورد بررسی قرار گرفته است. سوال اصلی تحقیق عبارت است از: "ویژگی های ساختاری مورد توجه در خوانایی فضاهای اداری طراحی شده توسط معماران نوگرای دهه چهارم انقلاب اسلامی ایران کدامند". برای تحلیل ساختار فضایی از روش چیدمان فضا استفاده شده است و به وسیله نرم افزار دپس مپ1 و ای گراف2 انجام و به عنوان یک روش برای تفسیر رابطه هم بستگی بین ارتباط و هم پیوندی در پلان ها استفاده شده است. داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند و نشان می دهد ارتباط معناداری بین دیدپذیری، حرکت طبیعی کاربران، عمق فضا و هم پیوندی بر میزان خوانایی وجود دارد. به نظر می رسد که معماران نوگرا در طراحی ساختمان های اداری بیش تر از سه نوع ساختار فضایی شعاعی، مرکزی و شبکه ای استفاده نموده اند که بیش ترین میزان خوانایی به فضاهایی تعلق می گیرد که به صورت شعاعی طراحی شدند. در این نوع طراحی میزان ایجاد فضای عمیق به حداقل و در نتیجه میزان دید، حرکت کاربر و هم پیوندی فضا افزایش پیدا کرده است و به طور کلی به خوانایی فضاهای اداری در راستای پاسخ دهی به نیاز های معماری بنا توجه لازم را داشته اند.