پهنه بندی لرزه ای شهر اردبیل با استفاده از تحلیل خطر قطعی و سیستم فازی

پهنه بندی و تحلیل خطر لرزه ای ابزاری قدرتمند و دارای اطلاعات مفید و ارزشمندی جهت تصمیم گیری ها می باشد. در این مطالعه پهنه بندی لرزه ای شهر اردبیل در سطح سنگ بستر لرزه ای با استفاده از روش تحلیل خطر قطعی و سیستم استنتاج فازی انجام گرفته است. هدف از تحلیل خطر زمین لرزه، برآورد پارامتر های قدرتمند زمین در یک بازه زمانی و در محلی خاص می باشد. در تمامی مراحل انجام تحلیل خطر لرزه ای، عدم قطعیت هایی وجود دارد که استفاده از روش های مناسب در بررسی خطر زمین لرزه را اجتناب ناپذیر می کند. استفاده از منطق فازی می تواند شیوه ای مناسب جهت تحلیل خطرات زمین لرزه باشد که با یک روند ساده و انعطاف پذیر نتایج خوبی را در مدت زمان کوتاه ارایه می دهد. ایران یکی از زلزله خیزترین کشورهای دنیا محسوب می شود و شهرهای آن در رابطه با این پدیده طبیعی آسیب های فراوان دیده است. شهر اردبیل با مختصات 25/38 شمالی و 30/48 شرقی، مرکز استان اردبیل و در شمال غرب ایران قرار دارد. به دلیل قرار گیری در میان چندین گسل مهم با سابقه ویرانگری تاریخی بسیار، شناخت و بررسی لرزه ای این منطقه امری لازم وضروری می باشد. برای این منظور، گسل های موجود در شعاع 150 کیلومتری از شهر به همراه تاریخچه لرزه خیزی آنها مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و 20 چشمه بالقوه زمین لرزه جهت انجام تحلیل خطر انتخاب شدند. تحلیل خطر لرزه ای ابتدا به روش قطعی مرسوم و سپس با استفاده از سیستم استنتاج فازی برای مراکز هر مش به ابعاد 1000×1000 متر که بر روی شهر اردبیل تعیین شده، برآورد گردیده است. در تحلیل خطر با استفاده از روش قطعی مرسوم از 5 رابطه ی کاهندگی که با بررسی و مطالعه فراوان انتخاب گردیدند جهت تعیین مقادیر بیشینه شتاب و طیف پاسخ شتاب استفاده شده است. با توجه به نتایج بدست آمده به روش قطعی مرسوم، تغییرات بیشینه شتاب افقی زمین بین 0.24g و 0.43g است. تغییرات حاصل از برآورد خطر لرزه ای با استفاده از سیستم استنتاج فازی نیز بین 0.25g و 0.43g است. درنتیجه بیشینه شتاب افقی زمین 0.43g می باشد که حاصل از چشمه ای است که گسل اصلی آن گسل بزقوش با بزرگای گشتاوری 7.21 می باشد.