مطالعه دمای ساخت و فرآیند های تشکیل پوشش روغنی رزینی ایرانی «روغن کمان»

روغن کمان یکی از پوشش‌‌‌های محافظ مهم در آثار هنری ایران محسوب می‌‌شود که بر اساس مکتوبات تاریخی از ترکیبی از رزین دی‌‌ترپنویید سندروس و روغن بزرک در دمای جوش به دست می‌‌آید. همواره مساله روش ساخت و دمای پخت این محصول در منابع مختلف مورد بحث بوده است. بر همین اساس هدف این مقاله بررسی دمای پخت و تغییرات شیمیایی رخ داده در محصول طی آن است تا بتوان محصولی استاندارد جهت مصرف عمومی هنرمندان سنتی تهیه کرد. بر مبنای منابع پیشین سه رزین سندروس مراکشی، کلوفان و کوپال مانیل در کنار روغن بزرک برای تهیه روغن کمان انتخاب شده و با استفاده از آزمون‌های حرارتی DSC و TG/DTA تغییرات محصول در نسبت‌‌‌های مختلف از رزین و روغن در حین حرارت مورد بررسی قرار گرفته و تغییرات رخ داده در نهایت با طیف‌سنجی زیر قرمز تبدیل فوریه مورد بررسی قرار گرفته‌اند. نتایج نشان داد که دمای پخت محصول عمدتا وابسته به تغییرات حرارتی روغن بوده و در حدود 390- 380 درجه سانتی‌گراد رخ می‌دهد و واکنش‌‌‌های متیل‌زدایی، آروماتیک شدن و کربوکسیل‌زدایی برای تشکیل محصول نهایی رخ می‌دهد.