تولید محصولات زراعی استان البرز بر اساس مفهوم آب مجازی و مدیریت آن با استفاده از مدل AquaCrop

استان البرز به عنوان یکی از قطب‏های کشاورزی در کشور محسوب می‏شود که سالیانه بخش اعظمی از منابع آب موجود در این استان به بخش کشاورزی اختصاص می‏یابد. مفهوم آب مجازی به عنوان ابزاری برای بررسی وضعیت تولید محصولات کشاورزی در هر منطقه براساس میزان مصرف آب به حساب می‏آید. به همین دلیل، در پژوهش حاضر، با استفاده از داده‏های برداشت شده طی ده سال اخیر (1389-1399) میزان تجارت آب مجازی در استان البرز بررسی شد. نتایج نشان داد شاخص کم آبی استان البرز 6/0 است. شاخص خودکفایی این استان نسبت به واردات آب مجازی 100 است. بنابراین، در این استان بیشتر محصولات کشاورزی صادر می شود و استان البرز نسبت به تولید محصولات کشاورزی و واردات آب مجازی خودکفا است. برای بهبود وضعیت آب استان البرز، سناریوهای مختلفی با استفاده از مدل AquaCrop بررسی شد و مقدار بهینه آب برای آبیاری هر محصول زراعی تعیین شد. با اصلاح وضعیت آبیاری موجود، آب مجازی صادر شده برای بیشتر گیاهان زراعی کاهش یافت. بیشترین کاهش صادرات آب مجازی برای جو، کاهو و کرفس، سیب‏زمینی و کلم به ترتیب با مقادیر 6/1، 97/0، 16/0 و 13/0 میلیون مترمکعب در سال به دست آمد. همچنین، با اعمال سناریوهای بهینه آبیاری، شاخص کم آبی استان البرز به 54/0 کاهش یافت که نسبت به وضعیت فعلی 06/0 کمتر بود.