پایش و پیش بینی زمانی و مکانی گرد و غبار معلق در جو در استان قزوین با استفاده از سامانه گوگل ارث انجین

گرد و غبار به عنوان مهمترین رکن آلودگی هوا است که در سا ل های اخیر غلظت آن در مناطق مختلف افزایش یافته است. پژوهش حاضر، با استفاده از سامانه گوگل ارث انجین و داده های ماهواره ای مودیس با قدرت تفکیک زمانی 8 روزه و قدرت تفکیک مکانی 1km و 250m و همچنین روش های آماری از جمله همبستگی و هموارسازی نمایی سه گانه، به پایش و پیش بینی تغییرات مکانی و زمانی گرد و غبار معلق در جو استان قزوین پرداخت. بدین منظور، با استفاده از تصاویر شاخص عمق اپتیکی آیروسل (AOD)، شاخص بهینه پوشش گیاهی (EVI) و شاخص تغییرات جزیره حرارتی (HI) مودیس و تهیه نقشه های پایش زمانی و مکانی آنها در طول دوره آماری 1394-1399 و پیش بینی روند آن تا 1409، ارتباط این عوامل با یکدیگر بررسی شد. نتایج پژوهش حاضر نشان دهنده افزایش میزان گرد و غبار معلق در جو در استان قزوین از 0.461 در سال 1394 به 0.603 در سال 1396 بود. این میزان، سپس در یک روند کاهشی به 0.493 در سال 1397 رسیده بود که مجددا به 0.575 در سال 1398 افزایش یافت. میزان گرد و غبار معلق در جو سپس با کاهشی اندک به 0.536 در سال 1399 رسید. نتایج بیانگر ارتباط منفی بارندگی، رطوبت نسبی و پوشش گیاهی و ارتباط مثبت سرعت باد، تعداد روزهای یخبندان، دما، تغییرات جزیره حرارتی و ساعات آفتابی با مقادیر AOD بود. پژوهش حاضر با بررسی تغییرات غلظت گرد و غبار معلق در جو در دو کلاس پرخطر و کم خطر و پیش بینی آن، افزایش کلاس پرخطر برای این استان را برای سال 1409 پیش بینی کرد. نتایج پژوهش حاضر به تصمیم گیران و برنامه ریزان کمک می کند تا با مدیریت پوشش گیاهی و برنامه ریزی در جهت کاهش جزایر حرارتی شهرها و همچنین برنامه های مدیریت بارش و رطوبت سطح شهرها به کاهش آلودگی های ناشی از گرد و غبار معلق در جو در شهرها کمک کنند.