بهینه سازی چند هدفه شبکه تامین فرآورده های خونی به منظور حداقل سازی زمان ارسال و میزان تقاضای برآورد نشده بیمارستانی

با توجه به اهمیت خون به عنوان یک عنصر حیاتی در سیستم سلامت، در این پژوهش، زنجیره تامین خون در سه سطح اهداکنندگان، بانک ها (مراکز خون) و بیمارستان ها در قالب یک مدل چندهدفه به منظور حداقل سازی مجموع هزینه ها، حداقل سازی زمان کلی ارسال واحدهای خونی و حداقل سازی میزان تقاضای برآورد نشده بیمارستان ها در هر دوره، مدل سازی شده است.

پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر روش توصیفی و از نوع کمی است. داده های مورد نیاز برای پیاده سازی مساله واقعی در سال 1400 با مراجعه به دفتر منطقه ای سازمان انتقال خون استان تهران و با همکاری سیستم نگاره گردآوری شده است. با توجه به ماهیت Np-hard مساله، مدل پیشنهادی با استفاده از سه الگوریتم ژنتیک، NSGAII و MOPSO در نرم افزار گمز حل شده است.

در مدل پیشنهادی، تطابق گروه های خونی در تامبن تقاضا، سیستم صف، تخصیص گروه های خونی در آزمایشگاه ها و بانک های خون، هدر رفت خون در آزمایشگاه، انتقال محصولات بین مراکز تقاضا و نیز پارامترهای حساس و تعیین کننده ای مدل مانند؛ پارامتر تقاضا، اهدای خون و زمان حمل محصولات خونی بین اجزای شبکه، به صورت غیرقطعی در نظر گرفته شده است. یافته ها نشان می دهند که در اجرای مسایل 3، 7، 10 و 12 برای شاخص کیفیت الگوریتم MOPSO دارای عملکرد مناسب تری است، اما به طور کلی و بر اساس دفعات اجرا و همچنین میانگین آنها، الگوریتم NSGA-II عملکرد بهتری دارد.

بر اساس نتایج، مدل ارایه شده منجر به کاهش مجموع هزینه ها، زمان کلی ارسال واحدهای خونی و میزان تقاضای برآورد نشده بیمارستان ها می شود.