تحلیل و ارزیابی شاخص های انرژی، اقتصادی و اثرات زیست محیطی سامانه های تولید محصولات باغی و گلخانه ای در ایران با استفاده از روش PRISMA

تاکنون مطالعات زیادی در زمینه ارزیابی تاثیر الگوی مصرف نهاده در شاخص های انرژی، اقتصادی و اثرات زیست محیطی در محصولات باغی و گلخانه ای ایران انجام شده است. این مطالعات بیشتر جنبه گزارش وضعیت موجود را داشته و اقدامات مداخله ای و بررسی اثر آن ها در بهبود الگوی مصرف نهاده در میزان پایداری سامانه مدنظر محققان قرار نگرفته است. لذا به منظور افزایش اثربخشی و جهت دهی مناسب به مطالعات در این زمینه، این مطالعه مروری انجام شد. در این مقاله، سامانه های تولید محصولات باغی و گلخانه ای ایران از طریق مرور مقالات منتشرشده بین سال های 2008 تا 2018، با استفاده از روش پریسما، تعداد 63 مقاله به صورت سامانمند انتخاب شد و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. به طورکلی در مقاله حاضر، چالش ها و ریسک های موجود در روش های استفاده شده در مطالعات پیشین موردتوجه قرار گرفت. برای ترسیم یک وضعیت کلی از شاخص های انرژی و زیست محیطی سامانه های باغی و گلخانه ای ایران، نتایج منتشرشده در مقالات موردبررسی قرار گرفت. برای افزایش اثربخشی تحقیقات در این بخش، این گونه مطالعات بهتر است به صورت پویا و حداقل دو یا چندساله انجام شود. بررسی مقالات نشان داد که مطالعه تاثیر عوامل اجتماعی در رفتار انواع سامانه های تولید مغفول مانده است. ازآن جایی که الگوی مصرف انرژی در بخش کشاورزی تا حد قابل توجهی تابع رفتار بهره برداران و مشخصات سامانه ها و روش های تولید محصول است، به نظر می رسد توجه به این عامل برای آماده سازی و طراحی هرگونه راهکار بهبود فرآیند در سامانه ضروری است. در این مطالعه همچنین برای تکمیل مطالعات مربوط به تحلیل سامانه های کشاورزی یک رویه جدید شامل سه مرحله تحلیل، بازطراحی و ارزیابی مطرح شد.