تحلیل و مدلسازی عوامل موثر بر استفاده موتورسواران از کلاه ایمنی مطالعه موردی: شهر مشهد

استفاده از کلاه ایمنی یکی از مهمترین راهکارهای کاهش آسیب های احتمالی موتورسواران در تصادفات ترافیکی است. با وجود اینکه 12 سال از تصویب قانون استفاده از کلاه ایمنی در ایران می گذرد لیکن نرخ استفاده از آن در میان موتورسواران بسیار کم بوده و در شهر تهران حدود 30 درصد گزارش شده است. این پژوهش به بررسی مولفه ها و عوامل موثر در استفاده از کلاه ایمنی در میان موتورسواران شهر مشهد بر مبنای داده های گردآوری شده از طریق مصاحبه پرداخته است. از تحلیل مولفه های اصلی برای کاهش ابعاد داده ها و پی بردن به مولفه های رفتاری موثر در موتورسواران بر استفاده از کلاه ایمنی و از لوجیت دوتایی برای توصیف آماری استفاده از کلاه ایمنی استفاده شد. هنجارها و باورها به استفاده از کلاه ایمنی، رفتارهای ناایمنی ترافیکی و آگاهی از قوانین راهنمایی و رانندگی به عنوان مولفه های رفتاری موثر در استفاده از کلاه ایمنی شناسایی شدند. سابقه موتورسواری و متوسط مدت زمان موتورسواری روزانه از ویژگی های موتورسوران بوده که بر تمایل موتورسواران به استفاده از کلاه ایمنی تاثیرگذار هستند. نتایج مدل های تحلیل رفتاری نشان می دهد اعمال قانون، استفاده از برنامه های فرهنگی، تاثیرگذاری بر هنجارهای اجتماعی و نگرش موتورسواران نسبت به استفاده از کلاه ایمنی و برنامه های آموزشی ویژه برای موتورسواران که مرتکب تخلفات خطرناک ترافیکی می شوند، به ترتیب اولویت، مهمترین راهکارهای افزایش تمایل به استفاده از کلاه ایمنی در بین موتورسواران است.