تاثیر مدیریت چرا بر شاخص های تنوع گونه ای و کارکردی مرتع و ارتباط بین آن ها با زیتوده روزمینی

کارکردهای اکوسیستم، وابسته به تنوع زیستی بوده و به دلیل گستردگی تنوع، استفاده از شاخص های مختلف در ارزیابی ارتباط تنوع-کاکرد اکوسیستم ضروری است. بنابراین، در مطالعه حاضر از شاخص های تنوع گونه ای (غنا، شانون-وینر، سیمپسون و یکنواختی)و کارکردی برای بررسی ارتباط آن ها با کارکرد اکوسیستم (زیتوده روزمینی) تحت مدیریت های مختلف چرا در مرتع ییلاقی پیکره در استان مازندران استفاده شد. به منظور محاسبه شاخص های تنوع گونه ای، تنوع کارکرد و ویژگی های موثر بر تولید زیتوده روزمینی (سطح برگ، محتوای ماده خشک برگ، شاخص سطح ویژه برگ، ارتفاع گیاه و وزن خشک برگ) از 5 پلات اصلی و 15 زیرپلات در هر سایت چرایی (سبک و سنگین) در مجموع 30 پلات در قالب طرح تصادفی-سیستماتیک استفاده شد. همچنین، ارتباط بین شاخص های مختلف با زیتوده روزمینی با استفاده از روش تجزیه و تحلیل رگرسیونی بررسی شد. نتایج نشان دادند که شاخص های تنوع گونه ای (یکنواختی، شانون و سیمپسون) ارتباط معنی دار و منفی با زیتوده روزمینی داشتند. دو شاخص تنوع کارکرد مبتنی بر یک ویژگی دارای رابطه منفی با کارکرد اکوسیستم بودند اما شاخص میانگین وزنی محتوای ماده خشک دارای رابطه مثبت با کارکرد بود. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که شاخص های تنوع گونه ای و تنوع کارکردی مبتنی بر یک ویژگی به ترتیب 43/0 و 68/0 از تغییرات کارکرد اکوسیستم را توجیه می کنند. از این رو، جنبه های مختلف تنوع زیستی دارای ارتباط با کارکرد اکوسیستم هستند و حفاظت پایدار از خدمات و کارکردهای اکوسیستم اهمیت بالایی دارد. همچنین چرای سنگین موجب از بین رفتن ارتباطات بین تنوع زیستی و کارکرد اکوسیستم شد. به همین دلیل کاهش شدت چرایی در اکوسیستم های مرتعی، موجب بهبود وضعیت تنوع زیستی و در نهایت بهبود کارکرد اکوسیستم خواهد شد.