بررسی شخصیت مرگان در رمان جای خالی سلوچ بر اساس الگوی هروشفسکی

یکی از الگوهای کارآمد در زمینه تحلیل شخصیت های داستانی، الگویی است که بنجامین هروشفسکی ارایه می دهد. هروشفسکی، یکی از نظریه پردازانی بود که بر شبکه روابط انسانی تاکید داشت و معتقد بود الگوهای متن، شبکه پیچیدهای از سلسله مراتب را ایجاد می کنند. او از برساختی که شخصیت نام دارد، ساختاری را ارایه می دهد که سلسله مراتبی شبیه درخت دارد که در آن با پیوند دو یا چند جزء در بطن یک مقوله وحدت بخش، می توان به مشخصه های معنایی شخصیت ها دست یافت. این جستار به روش تحلیلی- توصیفی نگاشته شده است و بر آن است تا شخصیت «مرگان» را در رمان جای خالی سلوچ اثر محمود دولت آبادی براساس الگوی هروشفسکی بررسی کرده، به این پرسش ها پاسخ دهد که شخصیت مرگان در رمان جای خالی سلوچ چه ویژگی هایی دارد؟ و این ویژگی ها برمبنای چه اصلی از الگوی شخصیتی هروشفسکی و در کدام قرینه های متنی بازنمایی شده اند؟ با توجه به بررسی هایی که در تحلیل شخصیت مرگان براساس الگوی هروشفسکی به عمل آمد، روشن شد مولفه هایی همچون تضاد، تکرار، تشابه، قیاس، معادل سازی و استلزام منطقی اصولی هستند که در تعمیم بخشی رفتار شخصیت مرگان و کشف ویژگی های شخصیتی او تاثیرگذارند. در میان این اصول؛ اصل تشابه و اصل استلزام منطقی، بیش از همه، تعیین کننده خصلت های شخصیتی مرگان و ویژگی سماجت، سرسختی، سرخوردگی و استیصال، بارزترین مشخصه رفتاری اوست.