پست بیوتیک ها: نسل جدید پروبیوتیک ها

اگرچه تا مدت ها تصور بر این بود که اثرات سلامت بخش باکتری های مفید روده یا پروبیوتیک ها در گرو زنده بودن این سلول ها و واکنش آنها با دیگر سلول های زنده است اما در یک دهه اخیر نتایج مطالعات نشان داده است که فرم غیرفعال این باکتری ها (سلول مرده)، اجزای سلولی حاصل از شکست و نیز عصاره سیتوپلاسمی آنها قادر به بروز اثرات سلامت بخشی مشابه سلول زنده است. از این رو از سال 2011 به بعد واژگانی چون "پست بیوتیک" مطرح گردید که نشان می داد لازمه بروز اثرات مثبت پروبیوتیک ها، زنده بودن آنها نیست و اجزای سلولی نیز چنین توانایی را دارند. پست بیوتیک به تمامی فاکتورهای محلولی اطلاق می شود که یا از سلول پروبیوتیک زنده ترشح شده و یا پس از لیز سلولی آزاد می شوند. این ترکیبات شامل آنزیم ها، پپتیدها، پلی ساکاریدها، اسیدهای آلی، تیکوییک اسیدها و پروتیین های سطح سلول بوده و اثرات آنها در بهبود برخی بیماری های انسان و حیوانات اثبات شده است. شناسایی پست بیوتیک ها نه تنها به درک مکانیسم عمل پروبیوتیک ها کمک می کند بلکه امکان تولید و توسعه فرمولاسیون های دارویی فاقد باکتری زنده را فراهم آورده است. در این مقاله، پس از معرفی پست بیوتیک ها سعی شده است روش های تولید و شناسایی پست بیوتیک ها و نیز اثرات سلامت بخش آنها بر اساس پژوهش های صورت گرفته در انسان و حیوان ارایه شود. همچنین، کاربرد آنها در صنایع دارویی و غذایی به اختصار شرح داده شده است.