عوامل خطرزای اجتماعی، رفتاری و شیوه زندگی در بیماران مبتلا به سکته حاد قلبی، بیمارستان امام، 81-1379

در گذشته مهمترین عوامل بیماریزا خصوصا در جوامع در حال پیشرفت، عوامل عفونی بوده است ولی در حال حاضر بیماری های غیرواگیر، بخش عمده بیماری ها را در کلیه جوامع در حال پیشرفت تشکیل می دهند. بیماری های قلبی عروقی در این بین از اهمیت ویژه ای برخوردارند. شناسایی عوامل خطرزای بیماری های قلبی عروقی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پروژه با هدف تعیین عوامل خطرساز سکته حاد قلبی انجام شد.
در این طرح که به صورت یک طرح مورد شاهدی از تابستان 79 تا زمستان 81 در بیمارستان امام تهران انجام شد، تعداد 242 نفر مورد (افرادی که با تشخیص سکته قلبی حاد در بیمارستان بستری شدند و حداقل 24 ساعت در بیمارستان بصورت زنده حضور داشتند) و 227 نفر شاهد به صورت غیرتصادفی ساده (Sequentail) برای شرکت در طرح انتخاب شدند. پس از ذکر پژوهشی بودن کار، پرسشنامه های از پیش آماده شده مخصوص برای افراد مورد و شاهد بطور جداگانه تکمیل شد که پرسشنامه ها داده ای مختلف را در زمینه گذشته بیماران از جهت برخورد با عوامل خطرزا مورد بررسی قرار می دادند. عوامل مورد بررسی عمدتا شامل عوامل دموگرافیک و تغذیه ای، عوامل مربوط به مصرف دخانیات، فعالیت فیزیکی، عوامل مرتبط با خواب و استرس های روانی می گردیدند.
میانگین سنی افراد مورد بررسی 54.8±11.9 سال بود که این رقم تفاوت معنی داری را بین افراد گروه مورد و شاهد نشان داد. قابل ذکر است که افراد گروه مورد و شاهد پیشاپیش از این جهت با یکدیگر همسان شده بودند. همچنین در این مطالعه تفاوت معنی داری بین فراوانی جنسی افراد مورد بررسی بدست نیامد. در این مطالعه دیده شد که فراوانی مصرف توتون و تنباکو در افراد گروه مورد بطور معنی داری بیش از افراد گروه شاهد بود (P<0.05). همچنین فراوانی مصرف نوشابه های الکلی در افراد گروه شاهد بطور معنی داری بیشتر از افراد گروه مورد بود و در افراد گروه مورد دیده شد که فراوانی مصرف چای و میزان استرس در منزل و محیط کار بطور معنی داری بیش از افراد گروه شاهد بود (P<0.05). تفاوت معنی داری بین میزان فعالیت در دو گروه مورد و شاهد مشاهده نشد. میزان خواب با کیفیت کم در گروه مورد بیشتر از گروه شاهد بود (P<0.027).
نتیجه گیری و توصیه ها: در مجموع با توجه به یافته های این بررسی به نظر می رسد که مهمترین عوامل خطرزا در جامعه بررسی شده وضعیت تغذیه ای، مصرف دخانیات، تجربه استرس زاها و بالابودن میزان ادراک استرس، خواب با کیفیت کم و فعالیت ورزشی ناکافی بوده اند.