آزمایش های روتین قبل از عمل جراحی: راه حل جدید برای مساله ای قدیمی، بیمارستان سینا، 80-1379

مطالعات بی شماری، تاکنون، نشان داده اند که استفاده از روش «روتین» برای انجام آزمایشات پاراکلینیکی قبل از اعمال جراحی، نه تنها هزینه- ثمربخش نیست، بلکه باعث بهم خوردن برنامه اتاق های عمل شده، خطر محکومیت قانونی پزشکان را افزایش داده و حتی در مواردی برای سلامت بیماران خطرآفرین می باشد. از سوئی دیگر نتایج چنین آزمایشاتی ندرتا موجب تغییر در طرح درمانی بیماران می شود. روش جایگزینی که تابه حال پیشنهاد می شد، انجام آزمایشات برمبنای اندیکاسیون های حاصل از شرح حال و معاینه بالینی می باشد که منجر به حذف آزمایشاتی به میزان 60 درصد می شود. چنین روشی متاسفانه در هیچ جای جهان نتوانسته است که جایگزین روش روتین شود. علت آن، سادگی و سهولت بسیار زیاد روش «روتین» در برابر پیچیدگی و مشکلات روش «روتین» مبتنی بر اندیکاسیون می باشد.
براساس یک مطالعه توصیفی گذشته نگر، پرونده 1700 بیمار که در طبقه بندی جامعه آمریکایی متخصصان بیهوشی American Society of Anesthesiogists در گروه I و II قرار می گرفتند و در بخش های جراحی عمومی بیمارستان سینا از اول مهرماه 79 لغایت مهر 80 بستری گردیده اند بررسی شد. نتایج آزمایشات شمارش کامل گلبولی، قندخون ناشتا، نیتروژن اوره، کراتینین، سدیم و پتاسیم خون و رادیوگرافی قفسه سینه و الکتروکاردیوگرام و آزمایش کامل ادرار، بین دو گروه زیر چهل سال (894 مورد) و چهل سال و بالاتر (806 مورد) مقایسه و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.
از تعداد 4935 مورد آزمایش که بر روی بیماران زیر چهل سال انجام شده تنها 1004 مورد (20.3%) براساس شرح حال و معاینات بالینی اندیکاسیون داشته است و نتایج آنها در طرح درمانی هیچ بیماری تاثیر نداشته است. در بیماران 40 ساله و بالاتر، 6300 مورد آزمایش انجام شده است که تعداد 3361 مورد آن (53.3%) اندیکاسیون داشته است. در این گروه طرح درمانی پنج بیمار به علت آزمایشات تغییر کرده است.
نتیجه گیری و توصیه ها: انجام آزمایشات قبل از اعمال جراحی به روش «روتین» معایب متعددی دارد که هزینه - ثمربخش بودن آنرا تایید نمی کند و روش جایگزینی آزمایشات «مبتنی بر اندیکاسیون» نیز در مرحله اجرا مشکلات و پیچیدگی های خاص خود را دارد. محدود کردن آزمایشات روتین به گروه سنی چهل سال و بالاتر و انجام ندادن هیچ آزمایشی در گروه سنی زیر چهل سال، در عین حفظ سادگی و قابل اجرا بودن روش روتین، موجب کاهش چشمگیر هزینه های زاید (52%)، بدون تاثیر سو در روند درمان و سلامت بیماران می شود.