بیماری کرونا و مطالعه تطبیقی تاثیرات آن بر تعهدات مالی در حوزه خانواده

شیوع بیماری کرونا بر زندگی افراد در سراسر جهان به نوعی تاثیرگذار بوده است. سلامت روحی و جسمی افراد، روابط اجتماعی و خانوادگی آن ها، نحوه ارتباطات و حضور آن ها در جامعه، موقعیت شغلی و اقتصادی افراد و روابط حقوقی آن ها نیز در سراسر جهان به نحوی از این شرایط متاثر گردیده است. حفظ شرایط قرنطینه و دستور به ماندن در منزل به مدت طولانی در بیشتر نقاط جهان، صنایع و مشاغل زیادی را تحت تاثیر قرار داده است، به گونه ای که افراد زیادی منابع درآمدی خود را از دست داده اند و یا دچار محدودیت های شغلی شده اند، لذا تعهدات مالی افراد و اجرای آن ها با مشکل مواجه گردیده است. عدم ایفای تعهدات مالی در حوزه خانواده نیز منجر به دعاوی مالی به ویژه در خصوص نفقه همسر، نفقه فرزندان و توافقات مالی در مورد تقسیم اموال پس از جدایی گردیده است. این تاثیرات برای افراد در سراسر دنیا به وجود آمده و نظام های حقوقی مختلف تلاش نموده اند که راهکارهایی برای گذار از این بحران به نحوی که حقوق طرفین مراعات گردد، ارایه نمایند. این مقاله به دنبال بررسی تطبیقی مبانی رفع تعهدات مالی زوج در دوره کرونا یا توقف موقتی این تعهدات در این ایام است. با توجه به دعاوی متعددی که در این زمینه مطرح گردیده، برخی کشورهای غربی مانند ایرلند، استرالیا و کانادا با توجه به در نظرگرفتن شرایط شیوع کرونا به عنوان شرایط اضطراری و اعمال قواعد فورس ماژور، به ارایه راهکارهای حقوقی سریع و طراحی راهنمایی جهت بیان مراحل مختلف دعاوی عدم ایفای تعهدات مالی خانوادگی در این دوران خاص پرداخته اند تا وضعیت این دعاوی و افراد درگیر در آن را بهتر ساماندهی نمایند.

این مقاله با روش تطبیقی، به توصیف و تطبیق و ارزیابی روش های حل و فصل اختلافات و دعاوی خانوادگی در چند کشور می پردازد.

در نوشتن مقاله حاضر، اصول صداقت علمی و امانتداری رعایت شده است.

بررسی تطبیقی اقدامات حقوقی و مطالعه راهکارهای نظام های قضایی سایر کشورها در حل دعاوی مالی خانوادگی در ایام شیوع بیماری کرونا می تواند راهکارهایی برای حل بهتر دعاوی مالی خانوادگی در نظام قضایی ایران به ویژه دعاوی مربوط به نفقه و مهریه ارایه نماید. با توجه به مبانی حقوقی ایی همچون قاعده عسر و حرج و امکان استفاده از آن در حالت ضرورت و همچنین استفاده از مبنای حقوقی فورس ماژور در شرایط خاص بهتر می توان به مبانی رفع مسیولیت و چگونگی اعمال آن با هدف اجرای عدالت در ایام شیوع کرونا پرداخت.

وضعیت شیوع بیماری کرونا را می توان به عنوان یک وضعیت فورس ماژور در اختلافات مالی خانوادگی با ویژگی های خاص فورس ماژور که قواعد دایمی نیستند و با ویژگی های خاص خانواده که رکن بسیار مهم جامعه است و باید از آن محافظت کرد، در نظر گرفت.