سنجش خلاقیت در شکل گیری ایده های اولیه با استفاده از دست نگاره در فرآیند طراحی معماری

حصول شناخت از روند طراحی و اتفاقاتی که در جریان فرآیند طراحی معماران حرفه ای رخ می دهد می تواند کمک بزرگی در بالا بردن دانش طراحی داشته باشد. یکی از مسایلی که امروزه در عرصه دانشگاهی و هم چنین حرفه ای ایران مشاهده می شود، عدم شناخت کافی از این گونه از مباحث و بهره گیری از نتایج این قبیل پژوهش ها است. مطالعه خلاقیت در فرآیند طراحی معماران که به خلاقیت موقعیت مند مشهور است، بخش قابل توجهی از مطالعات در حوزه فرآیند طراحی را به خود اختصاص می دهد. تمامی فرآیندهای طراحی که در مرحله ایده پردازی توسط معماران حرفه ای طی می شود، از میزان یکسانی از خلاقیت برخوردار نیستند و مطالعه بر فرآیندهایی که از میزان مطلوب خلاقیت برخوردار هستند قطعا ارزش بیش تری خواهد داشت. پژوهش حاضر، با هدف سنجش میزان خلاقیت در مرحله ایده پردازی فرآیند طراحی معماران حرفه ای ایرانی شکل گرفته است. در این راستا، مرحله ایده پردازی فرآیند طراحی هشت معمار حرفه ای ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. این معماران در روند ایده پردازی خود از دست نگاره ها که شامل اسکیس های دست آزاد و دیاگرام ها است، استفاده کرده بودند. روش تحقیق تحلیل پروتکل با استفاده از گونه شفاهی سازی عطف به ماسبق و روش تحلیل لینکوگرافی، روش های پژوهش در این مطالعه را شکل می دهند. تفکر واگرا- همگرا از طریق تحلیل کمی لینکوگراف و بصیرت های خلاق از طریق تحلیل ساختار لینکوگراف در فرآیند طراحی معماران مورد سنجش قرار گرفتند. یافته های تحلیل، میزان مطلوبی از خلاقیت را در روند طراحی بعضی از معماران نشان می داد. این امر نشان از آن داشت که کنترل تفکر همگرا و واگرا که در یک معمار حرفه ای به صورتی ناخودآگاه شکل می گیرد، می تواند نقش بسیار تعیین کننده ای در مطلوبیت خلاقیت و بالطبع مطلوبیت مرحله ایده پردازی روند طراحی داشته باشد.