بررسی آلودگی فلزات سنگین و منشا آن ها در خاک منطقه جعفرآباد (جنوب غرب کاشمر)، استان خراسان رضوی

این تحقیق به منظور بررسی آلودگی فلزات سنگین و منشا آن ها در منطقه جعفر آباد، جنوب غربی شهرستان کاشمر، در استان خراسان رضوی انجام شده است. به همین منظور فلزات سنگین 32 نمونه خاک سطحی (عمق 10 تا 30 سانتی متری) در منطقه جعفر آباد، جنوب غرب شهرستان کاشمر با دستگاه ICP-MS آنالیز شدند. شاخص های منشا یابی و تعیین درجه آلودگی، شامل فاکتور غنی سازی (Ef) و درصد آن، زمین انباشت (Igeo)، فاکتور آلودگی (Cf)، برای ارزیابی آلودگی خاک محاسبه شدند. براساس نتایج بدست آمده در بین فلزات سنگین Cu،Mo ،Mn ،Cd ،Th ،Sr ،Co ،Pb ،As ، منگنز بیشترین و کادمیوم کمترین میانگین غلظت را دارند. مقادیر حداقل و حداکثر فاکتور غنی سازی نیز به ترتیب مربوط به مولیبدن و سرب هستند. نتایج نشان می دهد که منطقه بررسی شده نسبت به فلزات مس و مولیبدن تقریبا آلودگی نشان می دهد. نتایج حاصل از مطالعات این پژوهش حاکی از آن است که آلودگی های فلزات سنگین زمین زاد و عمدتا ناشی از سنگ شناسی منطقه از قبیل شیل، ماسه سنگ، کنگلومرا، مارن های گچ دار، گرانیت و سنگ های ولکانیکی است و آلودگی های انسان زاد به استثنا فعالیت معدنکاری و تا حدودی فعالیت کشاورزی، در دیگر موارد نقش موثری نداشته اند. براساس آنالیز خوشه ای و تحلیل مولفه اصلی حضور برخی از فلزات مانند مس، مولیبدن و منگنز، در کنار یکدیگر نشان دهنده منشا مشترک آن ها می باشد.