ارزیابی اثر حفاظتی داروی پروپوفول بر اختلالات بافت کبد ناشی از تجویز متوترکسات در موش صحرایی نر نژاد ویستار

متوترکسات (Methotrexate: MTX) یک داروی سیتوتوکسیک است که در برابر برخی بیماری‌ها و تومورها تجویز می‌شود که کاربرد آن به‌دلیل برخی عوارض جانبی محدود شده است. پروپوفول یک داروی با خاصیت آنتی‌اکسیدانی یکی از داروهای آرام‌بخشی و بیهوشی مطلوب می‌باشد. هدف این مطالعه ارزیابی اثر پروپوفول در برابر سمیت کبدی ناشی از متوترکسات می‌باشد.

تعداد 24 رت به 4 گروه تقسیم شدند: گروه کنترل (گاواژ آب مقطر) گروه پروپوفول (10 mg/kg سه بار در هفته) گروه متوترکسات (20 mg/kg در روزهای17 و 18) و گروه پروپوفول-متوترکسات. تزریقات درون صفاقی و مدت مطالعه 21 روز بود. سپس تمام موش‌ها بیهوش شدند و پلاسما برای تخمین آسپارتات آمینوترانسفراز (Aspartate aminotransferase: AST)، آلانین آمینوترانسفراز (Alanine aminotransferase: ALT) و لاکتات دهیدروژناز (Lactate dehydrogenase: LDH) و همچنین بیلیروبین توتال جمع‌آوری شد. بافت کبد جهت مطالعه شاخص‌های هیستوپاتولوژیک جداسازی شد.

در مقایسه گروه MTX با گروه pro-MTX مشاهده شد پروپوفول به‌طور معنی‌داری موجب کاهش سطح آنزیم‌های AST و ALT شد (0001/0<P) اما اثر آن بر کاهش ALP و LDH معنی‌دار نبود. تغییرات بیلیروبین توتال بر هیچ گروهی معنی‌دار نبود. در بررسی تغییرات هیستوپاتولوژیک کبدی، در گروه MTX، نکروز سلولی، دژنراسیون سلولی، ارتشاح لکوسیت‌ها، پرخونی ورید مرکزی و اتساع سینوزوییدها دیده شد. آسیب در گروه pro-MTX در برابر گروه MTX به شکل معنی‌داری کاهش یافت (0001/0<P).

نتایج تحقیق حاضر نشان داد که پروپوفول در برابر سمیت کبدی ناشی از متوترکسات اثرات محافظتی دارد، اما برای کاربرد بالینی، مطالعات بیشتری موردنیاز است.