استفاده از روش تحلیل عاملی چند متغیره در ارزیابی تناسب اراضی گل محمدی در شمال شرق ایران

عدم آگاهی از عوامل حیاتی در تولید و کشت گیاهان در مناطق نامناسب می تواند باعث افزایش استفاده از کودهای شیمیایی برای جلوگیری از کاهش عملکرد گیاه شود. در پژوهش حاضر، از روش تحلیل عاملی (FA) با روش تحلیل مولفه های اصلی (PCA) به عنوان روش آماری چند متغیره جهت ارزیابی پهنه بندی تناسب اراضی 36700 نقطه برای کشت گل محمدی در استان خراسان شمالی، شمال شرق ایران استفاده شد. برای این منظور 16 متغیر استخراج شده پردازش شد که منتهی به چهار عامل شد که حدود 90 درصد از واریانس کل را تبیین می کند. واریانس توضیح داده شده این عوامل از 28/573 تا 8/855 درصد به ترتیب برای فاکتورهای یکم و چهارم پس از چرخش واریماکس (Varimax) متغیر بود. نقشه پهنه بندی تناسب اراضی نشان داد که 2/61 درصد (665/6 کیلومترمربع) مساحت سطح بسیار مناسب، 95/78 درصد (24410/47 کیلومترمربع) نسبتا مناسب و 1/61 درصد (409/74 کیلومترمربع) از سطح منطقه برای تولید گل محمدی مناسب است. پراکندگی جغرافیایی نشان داد که نقاط با تناسب بسیار بالا در بخش های غربی، میانی و شرقی منطقه مورد مطالعه قرار گرفته اند، در حالی که بخش میانی منطقه مورد مطالعه و برخی از بخش های پراکنده در شرق، شمال شرق و شمال غرب تناسب متوسطی دادند. مهم ترین عوامل محدودکننده برای کاشت گل محمدی در منطقه مورد مطالعه، عوامل اقلیمی شامل میانگین دما در طول دوره رشد، میانگین دما در طول جوانه زنی و میانگین دمای گلدهی بود.