خودشیفتگی آکادمیک؛ خوب، بد و زشت: نامه به سردبیر

سردبیر محترم خودشیفتگی Narcissism یک ویژگی شخصیتی انسان شامل یک طیف است. افراد با اختلال شخصیت خودشیفتهNarcissistic personality disorder در بالاترین انتهای طیف و افراد دارای برخی از ویژگی های خودشیفتگی، در انتهای پایین طیف قرار دارند. همه ممکن است گه گاهی رفتار خودشیفتگی از خود نشان دهند. افراد دارای اختلال شخصیت خودشیفته اعتقاد دارند که نسبت به دیگران برتری دارند (خود مهم پنداری و خودبزرگ بینی اغراق آمیز) و مستحق برخورد ویژه هستند. اختلال خودشیفتگی به دو شکل آشکار و پنهان مشاهده می شود. خودشیفتگان آشکار معتقدند که قوانین و مقررات در موردشان صدق نمی کند و دیگران باید مطیع خواسته ها و اننتظارات نادرست و ناحق آنها باشند. آنها نیاز دایمی به تمجید و تحسین دارند و دستاوردها و استعدادهای خود را بزرگ جلوه می دهند تا مورد قدردانی دیگران واقع شوند. آنها احساس اغراق آمیزی از خودبزرگ بینی دارند و انتظار دارند که حتی بدون دستاوردهایی، توسط دیگران برتر و ممتاز شناخته شوند. یک خودشیفته خواسته ها و نیازهای خود را همواره در اولویت قرار می دهد و ممکن است از دیگران برای به دست آوردن منافع شخصی خود سوء استفاده کند، رفتار توهین آمیز داشته باشد و احساس گناه یا شرم نکند. یک خودشیفته با خواسته ها، نیازها و احساسات دیگران همدلی نمی کند. آنها در حالی که به دیگران حسادت می‎کنند، فکر می کنند که دیگران به آنها حسادت می کنند. اگرچه افراد خودشیفته، خود را برتر از دیگران می دانند، ولی، پشت نقاب اعتمادبه نفس شدید آنها، عزت نفس شکننده ای نهفته است و در برابر کوچکترین انتقادی آسیب پذیر هستند. آنها به شدت نسبت به انتقاد دیگران واکنش منفی از خود نشان می دهند.1و2 از آن طرف، خودشیفتگان پنهان، خود را خیلی متواضع و دستاوردهای خود را خیلی کوچک نشان می دهند. آنها برای جلب توجه، به دیگران کمک می کنند تا مورد تمجید و تحسین آنها و سایرین قرار گیرند. خودشیفتگان پنهان روش ملایمتری را بکار می گیرند. آنها طوری وانمود می کنند که گویا قربانی هستند تا حمایت و نظر مساعد دیگران را جلب کنند و مورد تحسین و تمجید آنها قرار گیرند. آنها هم مثل خودشیفتگان آشکار نسبت به دیگران همدلی نمی کنند. دانشگاه نقش مهمی در تولید علم و فناوری و زمینه سازی توسعه زیرساخت ها و اقتصاد کشور دارد. محیط دانشگاه از اعتبار بالایی در بین عموم مردم جامعه برخوردار است. جامعه انتظار دارد که اساتید و دانشجویان در یک محیط دوستانه، جستجوگران متواضع حقیقت باشند و به صورت گروهی برای پیشرفت علم تلاش کنند. ولی، افراد خود شیفته نیازمند تمجید و تحسین هم ممکن است در دانشگاه حضور یابند. خودشیفتگی آکادمیک Academic narcissism نوعی رفتار سازمانی است که در بین برخی اساتید و دانشجویان مشاهده می شود. رابطه زنگوله ای شکلی بین خودشیفتگی آکادمیک و عملکرد دانشگاه وجود دارد. در حالی که، میزان خیلی کم خودشیفتگی موجب رکود می شود، خوشیفتگی بسیار زیاد هم اثرات مخرب بر عملکرد دانشگاه دارد. حفظ حد متوسطی از خودشیفتگی می تواند منجر به افزایش عملکرد دانشگاه شود.حد قابل قبولی از خودشیفتگی باعث اعتماد به نفس بالا، هدفمندی، ریسک پذیری و تلاش برای انجام بهتر کارها در اساتید می شود که موفقیت آنها را به دنبال خواهد داشت.3 این اقدام آنها الهام بخش همکارانشان خواهد شد و باعث ترغیب آنها به استفاده بهینه از منابع موجود برای ارایه بهترین نتایج، افزایش کارایی و بهبود عملکرد برای ارتقای جایگاه خود در رقابت می شود.4 اساتید تا حدودی خودشیفته انتظارات و استانداردهای بسیار بالایی برای خود در نظر می گیرند و تمایل به بی نقص بودن Perfectionism دارند. با وجود این، ساعات کاری طولانی و به نوعی اعتیاد به شغل Workaholism نتایج منفی بر سلامتی جسمی، روانی و اجتماعی آنها خواهد داشت.5 از طرف دیگر، آنها ممکن است حسادت همکاران ضعیف خود را برانگیزند و با مشکلاتی مواجه شوند. دانشجویان دارای حد قابل قبول خودشیفتگی نیز اعتمادبه نفس بالایی داشته، سوالاتشان را راحت از استاد در کلاس می پرسند، با اساتید ارتباط خوبی دارند و برای حل مشکلات درسی نزد آنها می روند.6 در مقابل، افراد بسیار خودشیفته Grandiose narcissist اثر مخرب بر عملکرد دانشگاه می گذارند. آنها قدرت طلب، خودنما و مغرور هستند و برای کسب منافع ممکن است دست به کارهای غیراخلاقی بزنند. این افراد به دلیل قدرت و شهرت طلبی، کمتر احساس گناه می کنند.7 اگرچه اعتمادبه نفس بالای این افراد ممکن است مانع از تقلب آنها شود، ولی، میل به تمجید و تحسین شدن و نشان دادن برتری خود به دیگران و اعتقاد به اینکه بقیه هم تقلب می کنند، باعث افزایش تقلب این افراد در رسیدن به اهدافشان می شود. عدم 512   Mosadeghrad A.H.   همدلی و سواستفاده از همکاران و دانشجویان برای منافع شخصی و حتی بی احترامی به آنها به شدت بر موقعیت و سلامتی همکاران و دانشجویان آنها تاثیر می گذارد. قربانیان اغلب تصمیم می گیرند که هیچ اقدامی انجام ندهند، زیرا می دانند که وادار به سکوت خواهند شد.برخی از دانشجویان با منیت های بی حد و مرز در مسیر دریافت مدرک دانشگاهی خود، می خواهند کار کمتری انجام دهند و امتیاز بیشتری به دست آورند. این دانشجویان در حالی که با نمایش ظاهری، خود را برترین دانشجو به اساتید نشان می دهند، با سوءاستفاده از سایر دانشجویان به ویژه دانشجویان سال پایینی، نتایج آنها را به نام خود ارایه می کنند. دانشجویان بسیار خودشیفته، تمایل به ترک کلاس دارند، درخواست تمدید زمان ارسال تکالیف می کنند و اساتید را به خاطر نمرات ضعیفشان سرزنش می کنند.6 البته باید بین افراد خودشیفته و افراد موفق تفاوت قایل شد. افراد بسیار خودشیفته دچار توهم دانایی و خودبزرگ بینی هستند، عملکرد چندانی ندارند، با رفتارهای نمایشی سعی در جلب توجه و کسب تحسین از سوی دیگران دارند. آنها سلطه جو و پرخاشگر بوده و اهمیت خود را را اغراق می کنند. در مقابل، افراد موفق سخت کار می کنند، عملکرد خوبی دارند، تیم تشکیل می دهند و اصول اخلاقی را در کار تیمی رعایت می کنند. مراکز روانشناسی و روانپزشکی باید در دانشگاه ها وجود داشته باشد تا به صورت دوره ای به ارزشیابی میزان خودشیفتگی اساتید و دانشجویان بپردازد و اقدامات مورد نیاز را به کار گیرند. همه افراد خودشیفته دچار اختلال شخصیت خودشیفته نیستند. تشخیص بالینی اختلال شخصیت خودشیفته یک کار تخصصی است و باید توسط متخصصان مربوطه انجام شود. مدیران دانشگاه باید با بهره گیری از علم روانشناسی سازمانی Organizational psychology به مطالعه علمی رفتار انسان ها در سازمان و حل مشکلات مرتبط بپردازند. کارشناسان و مربیان روانشناسی باید به افراد بسیار خودشیفته کمک کنند تا به یک حالت تعادل درونی برسند و روابط متعادلی با دیگران ایجاد کنند. معیارهای انتخاب اساتید و دانشجویان باید علمی و مبتنی بر شایستگی، استعداد، هوش، تلاش، شخصیت مثبت و رعایت اصول و موازین اخلاقی باشد. کارگاه های آموزشی باید برای اساتید و دانشجویان برگزار شود و مهارت های ارتباطی در محل کار آموزش داده شود تا آنها تشویق به بیان افکار و ایده ها، گفتگو و انتقاد سازنده شوند تا منجر به تعمیق احساس مشارکت دانشگاهیان، افزایش تعهد و ارتقای عملکرد آنها شود.