بررسی تحلیلی مدل ها و چارچوب های حکمرانی آموزش عالی در جهان: مرور فرا روایت یا شبه نظام مند

هدف :

اصلی این پژوهش بررسی تحلیلی و نظام‌مند مدل‌های حکمرانی آموزش عالی است. برای دستیابی به این هدف، پژوهشگران با استفاده از روش مرور فرا روایت یا مرور شبه نظام‌مند مقاله‌های و مستندات مرتبط را بررسی کردند. مرور شبه نظام‌منددر این پژوهش مبتنی بر «راهنمای هانااسنایدر برای مرور نظام‌مند در حوزه مدیریت» و استاندارد ارایه شده توسط «ونگ و همکاران» انجام شده است. به طور کلی، این بررسی به دنبال شناسایی و درک کلیه پژوهش‌های بالقوه مرتبط است که دارای پیامدهایی برای موضوع مورد مطالعه است و به جای اندازه گیری تاثیر ، آنها را ترکیب و تحلیل می کند تا ادراک بهتری از موضوع مورد مطالعه ارایه کند.

مواد و روش‌ها:

برای انجام این پژوهش مدارک مرتبط با جستجوی کلیدواژه‌های مرتبط در پایگاه‌های اطلاعات علمی معتبر انگلیسی فارسی و انگلیسی بازیابی شد. در گام بعد به منظور انجام مرور شبه نظامند آثار مکتوب نویسندگان ایرانی و خارجی ، کلیه مقاله‌هایی که در آن‌ها مدل حکمرانی آموزش عالی ارایه شده بود یا درباره مدل‌های حکمرانی آموزش بحث شده بود به عنوان مقاله‌های مرتبط با موضوع پژوهش انتخاب گردید و پس از آن پژوهشگران با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی محتوای مدل‌های منتخب را با استفاده از نرم‌افزار اطلس تی کد گذاری و مقوله‌بندی کردند و در آخر نیز تحلیل ابعاد حکمرانی بر پایه نتایج به دست آمده در تحلیل محتوای کیفی و مرور شبه‌نظام‌مند انجام شده است.

بحث و نتیجه‌ گیری:

حکمرانی آموزش عالی به نظام قدرت ناشی از قوانین، سیاست‌ها و قواعد گفته می‌شود که مسیولیت‌های بازیگران مختلف را در نظام آموزش عالی را معین می‌کند و دانشگاه‌‌ها در بستر آن فعالیت می‌کنند. با وجود این‌که این نظام‌ها در نظام‌های آموزش عالی کشورها متفاوت است، الگوهای مشترکی بین آن‌ها وجود دارد. هدف این پژوهش شناسایی الگوهای مشترک، ابعاد، مولفه‌‌ها و شاخص های حکمرانی در مدل‌های بررسی شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که در طول سه دهه گذشته مفهوم‌سازی نظری در این زمینه، گسترش قابل توجهی پیدا کرده است و مدل‌های بنیادی مبتنی بر مدل کلارک ایجاد شده است. این تحلیل نتایج پژوهش‌های پیشین درباره وجود دو جریان در مدل‌های حکمرانی آموزش عالی را تایید می‌کند. همچنین یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که از میان ابعاد حکمرانی بعد استقلال دانشگاهی، تعادل نهادی قدرت و سازوکار تامین منابع مالی بیش از سایر ابعاد در مدل‌های حکمرانی مورد توجه قرار گرفته است.