بررسی مولفه های مرتبط با اثربخشی یادگیری همراه در آموزش عالی

پژوهش حاضر باهدف بررسی مولفه های مرتبط با اثربخشی یادگیری همراه در آموزش عالی انجام شده است.

مواد و روش ها:

 روش پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و از منظر گردآوری داده ها آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی-کمی) است. جامعه آماری پژوهش شامل؛ کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل (1068 نفر) در موسسه آموزش عالی مهر البرز (سال تحصیلی 98-99) بوده است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و فرمول کوکران 282 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور تحقق اهداف پژوهش، ابتدا پیشینه تحقیقی موجود و مرتبط موردبررسی و بی آنکه نظریه خاصی مبنای کار قرار داده شود، بامطالعه و تلفیق الگوهای موجود درزمینه مولفه های مرتبط با اثربخشی یادگیری همراه از یک سو و انتخاب مولفه هایی که بیشتر پژوهشگران به آن ها اشاره کرده اند از سوی دیگر، 15 مولفه شناسایی شده و بر اساس آن الگوی مفهومی پژوهش بازنمایی گردید. مولفه های مذکور عبارت اند از؛ نگرش دانشجویان به یادگیری همراه، قصد تداوم یادگیری همراه، سواد فناوری اطلاعات و ارتباطات، پشتیبانی (مالی، فنی، آموزشی و دانشجویی)، انعطاف پذیری، تعامل در یادگیری همراه، کیفیت محتوی الکترونیکی، درک سودمندی یادگیری همراه، سهولت استفاده از یادگیری همراه، استقلال، خودکارآمدی و هنجارهای ذهنی یادگیرنده، وجود زیرساخت و دسترسی به نرم افزارها و سخت افزارهای موردنیاز برای یادگیری همراه. سپس مولفه های شناسایی شده بر اساس میزان ارتباط معنایی و محتوی در سه مولفه کلی تر شامل؛ مولفه های مرتبط با فرایند یاددهی- یادگیری[1]، ویژگی های فردی یادگیرنده و فناوری طبقه بندی شدند. در مرحله بعد به منظور اعتبارسنجی الگوی مفهومی و بررسی وضعیت موجود در موسسه آموزش عالی مهر البرز پرسشنامه ای با 60 سوال بسته پاسخ ساخته و اجرا شد. روایی پرسشنامه با نظر متخصصان، روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ 0.97% محاسبه و به تایید رسید.

یافته ها:

 نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان می دهد: 1. الگوی طراحی شده از برازش مطلوبی برخوردار است. 2. از دیدگاه دانشجویان وضعیت موجود کلیه مولفه های مرتبط با اثربخشی یادگیری همراه از میانگین نظری (2.5) پایین تر می باشد. 3؛ و درنهایت دانشجویان اظهار می دارند که از بین مولفه های شناسایی شده، هنجارهای ذهنی یادگیرنده دارای بیشترین اهمیت در اثربخشی یادگیری همراه و وجود زیرساخت مناسب از کمترین اهمیت برخوردار است.

نتیجه گیری:

 مجریان و سیاست گذاران موسسه آموزش عالی مهر البرز (الکترونیکی) قبل از پیاده سازی نظام یادگیری همراه و به هنگام تدوین برنامه راهبردی و عملیاتی ضروری است به اهم مولفه های موثر برافزایش اثربخشی نظام مذکور نظیر؛ قصد تداوم یادگیری همراه، سواد فناوری اطلاعات و ارتباطات، درک سودمندی یادگیری همراه، سهولت استفاده از یادگیری همراه و تامین زیرساخت مناسب جهت پیاده سازی آن توجه نمایند. در این راستا پیشنهاد می گردد به منظور بهبود مستمر کیفیت و افزایش اثربخشی یادگیری همراه، سازوکارهای عملیاتی بر اساس اهم چالش های شناسایی شده طراحی، اجرا و مورد ارزیابی مستمر قرار گیرد.