تاثیر القای خلق و بار هیجانی موقعیتی بر حافظه کاذب مبتنی بر پارادایم اطلاعات غلط: با تاکید بر کنترل سوگیری عاطفی توجه، حافظه کاری و فاکتورهای عاطفی

براساس تحقیقات قبلی، خلق فرد بر توجه انتخابی و حافظه کاذب تاثیر دارد؛ اما پاسخ به این پرسش که کدام نوع خلق (منفی یا مثبت) و در کدام موقعیت هیجانی (منفی یا مثبت) بیشترین حافظه کاذب را ایجاد می کند، پژوهش های بیشتری می طلبد.

پژوهش حاضر با هدف مشخص کردن میزان و نحوه ی تاثیر القای خلق و بار هیجانی موقعیتی بر حافظه کاذب مبتنی بر پارادایم اطلاعات غلط؛ با تاکید بر کنترل فاکتورهای شناختی و عاطفی انجام شد.

پژوهش با طرح نیمه آزمایشی بلوکی انجام گرفت. از میان دانشجویان سال تحصیلی 1398-1397 دانشگاه کردستان، با روش فراخوان و داوطلبانه، 90 آزمودنی (45 نفر دختر) با دامنه سنی 18 تا 33 سال انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از تکالیف شناختی استروپ، کاوش نقطه، ان بک و پارادایم اطلاعات غلط و پرسشنامه های افسردگی- اضطراب- استرس (DASS-21) و حالات عاطفی مثبت و منفی (PANAS) استفاده شد. از طریق نسخه 24 نرم افزار SPSS و با روش های کروسکال-والیس یک راهه و دوراهه و یو من-ویتنی، داده ها تحلیل شدند.

یافته ها: 

بار هیجانی منفی تکلیف باعث ایجاد بیشترین میزان حافظه کاذب (0/001=p) و بار هیجانی مثبت و بدون بار هیجانی باعث کمترین میزان حافظه کاذب (0/001=p) شدند. نوع القای خلق تاثیری در میزان حافظه کاذب نداشت (0/578=p). بیشترین حافظه کاذب در همراه شدن القای خلق منفی و بار هیجانی منفی تکلیف ایجاد شد و کمترین حافظه کاذب با همراه شدن القای خلق مثبت و تکلیف بدون بار هیجانی به وجود آمد (0/019=p).

نتیجه گیری:

 این پژوهش نشان داد که تاثیر بار هیجانی تکلیف در ایجاد حافظه کاذب بیشتر از القای خلق است. پیشنهاد می شود در پژوهش های آتی، تاثیر بار هیجانی تکلیف و القای خلق بر حافظه کاذب (در دو مرحله رمزگردانی و بازیابی) در سطوح مختلف انگیختگی نیز بررسی شود. بعلاوه نتایج این پژوهش جهت تعیین کاربردپذیری در محیط های قضایی و بالینی نیز بررسی شوند.