ارزیابی تغییرات تبخیر-تعرق حوضه ارس با استفاده از داده های تفکیک مکانی بالای محصول MOD16

در این پژوهش برای ارزیابی تغییرات زمانی-مکانی مجموع تبخیر-تعرق (ET) در بخش جنوبی حوضه آبریز رودخانه ارس از محصول به دست آمده از داده های سنجنده مودیس ماهواره ترا (MOD16) برای یک دوره آماری 20ساله (2019-2000) استفاده شد. تفکیک مکانی این داده ها 500 متر و تفکیک زمانی آن 8 روزه است. برای ارزیابی دقت داده های ET مودیس از داده های تبخیر ایستگاه های موجود در سطح حوضه و معیار RMSE استفاده شد. در طول دوره به طور کلی غرب حوضه، میانگین تبخیر-تعرق کمتری نسبت به شرق آن داشته است. تمامی هسته های بیشینه به غیر از هسته پارس آباد از سال 2000 وجود داشتند؛ اما هسته بیشینه در پارس آباد از 2001 به بعد تشکیل شده و به صورت تدریجی وسعت یافته است. بیشترین تغییر افزایشی مقدار ET دوره در کاربری زراعی آبی پارس آباد، جنگل های متراکم در خداآفرین و کلیبر، مراتع مرغوب جنوب شرقی اردبیل و مخلوط کشاورزی-باغی آن و بیشترین تغییر کاهشی ET نیز در کاربری زراعت دیم، مخلوط مراتع فقیر و سایر کاربری ها در جنوب پارس آباد، بیله سوار و گرمی مغان و تا حدودی مراتع فقیر غرب حوضه مشاهده شد. تغییر افزایش ET در قسمت های اشاره شده تا حدی ناشی از تغییر کاربری آنها تشخیص داده شد و همچنین می تواند ناشی از تغییرات افزایشی متغیرهای هواشناسی موثر بر آن از جمله دمای هوا، سرعت باد و... و نحوه مدیریت منابع آب نیز باشد که روشن شدن آن نیازمند تحقیقات مفصلی است. افزایش نیاز آبی گیاهان تنها یکی از تبعات افزایش ET خواهد بود.