ایرانیان در هند: تاثیر کارگزاران ایرانی در گسترش فرهنگ اسلامی شیعی در دولت اوده

 شناخت فرهنگ ایرانی و راه های گسترش تمدن ایرانی اسالمی همواره از بایسته های پژوهشهای تاریخی بوده، اما کم توجهی به تاثیر کارگزاران شیعه ایرانی در تحوالت سیاسی، فرهنگی و تمدنی سرزمین اوده بهرغم اهمیت موضوع و بهرغم کثرت حضور ایرانیان متشیع در سرزمین هند، به کمبود بررسیهای علمی موثر در اینباره انجامیده است. بر پایه منابع تاریخی، مهاجرت تدریجی ایرانیان به منطقه اوده شمال شبه قاره هند و نفوذ آنان در دربار فرمانروایان بومی آنجا و سرانجام فراچنگ آوردن قدرت سیاسی، از نیمه نخست سده دوازدهم قمری (1134) آغاز شد. این بخش از شبه قاره هند، تا اواخر سده سیزدهم (1272) از نزدیکترین مقاصد جغرافیایی مهاجران ایرانی به شمار میرفت. این مقاله با توجه به اهمیت تشریح سهم ایرانیان در تمدن جهانی و گسترش فرهنگ ایرانی به دیگر سرزمینها که از مهمترین وظایف محققان معاصر است، با رویکردی توصیفی تحلیلی به این پرسشها پاسخ میگوید: »سهم کارگزاران ایرانی شیعی در سامانبخشی به اوضاع سیاسی و فرهنگی دولت اوده چه اندازه بوده است؟ ایرانیان شیعه از چه راهکارهایی برای تثبیت فرهنگ ایرانی شیعی در آن سرزمین بهره گرفتند؟ بر پایه مستندات تاریخی، تثبیت نظام سیاسی دولت اوده و گسترش تفکر شیعی و توسعه و ترویج مظاهر و مصادیق فرهنگی ایرانی و شیعی را از پیآمدهای حضور کارگزاران ایرانی در دولت اوده میتوان برشمرد؛ چنانکه حتی نفوذ کمپانی هند شرقی، مانع تاثیرگذاری آنان در تثبیت نظام سیاسی و مبارزه با بیگانگان نبود.