ایراد سوءاستفاده از دادرسی در دیوان بین المللی دادگستری با تاکید بر قضیه تحریم های ایران توسط ایالات متحده آمریکا

پس از خروج از برجام توسط رییس جمهور ایالات متحده آمریکا در 8 می 2018 و وضع تحریم های جدید با دستور اجرایی 13846 دولت جمهوری اسلامی ایران مبادرت به اقامه دعوی در دیوان بین المللی دادگستری در 16 جولای 2018 به استناد ماده 22 عهدنامه مودت نمود . آمریکا مدعی بود که دلیل اصلی اقامه دعوی توسط ایران خروج این کشور از برجام است و این مسیله ارتباطی با نقض معاهده مودت ندارد . به زعم آمریکا دولت ایران از قید الزام طرفین برای حل و فصل اختلافات در این معاهده سوءاستفاده نموده است . در این پژوهش دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که در چه شرایطی دیوان به ایراد مقدماتی سوءاستفاده در قضیه حاضر و رویه دیوان توجه خواهد نمود .

روش تحقیق :

 این پژوهش به شیوه تحلیلی توصیفی با مطالعه آرا دیوان صورت پذیرفته است .

مطالعه رویه قضایی دیوان به این نتیجه رهنمون می سازد که تاکنون مواجه دیوان با این ایراد فقط جنبه سلبی مشروط داشته به این معنا که اصل آن را پذیرفته ولی در هیچ قضیه ای شرایط اعمال آن را احراز ننموده است . از منظر خواندگان دعاوی مورد مطالعه چنین برداشت می شود که نقض حسن نیت ، عدم اجرای عدالت ، انکار پس از اقرار ، تغییر در روند دادرسی داخلی و بهره بردن از ابزار دیوان به منظور رفع اختلافات با انگیزه های سیاسی از جمله مهمترین دلایل طرح ایراد سوءاستفاده از دارسی است . در پرونده نقض معاهده مودت (به دلیل وضع تحریم ها) دیوان ایراد مقدماتی آمریکا را رد کرد و اعلام نمود امریکا نتوانسته اثبات کند که دادخواست ایران ارتباطی با اختلاف در اجرا یا تفسیر معاهده مودت نداشته است .