علل عدم مراجعه زنانی که بر اساس آزمایش پاپ اسمیر باید تحت درمان و پاپ اسمیر مجدد قرار گیرند

با توجه به اهمیت غربالگری سرطان دهانه رحم، بر اساس سیاستهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آزمایش پاپ اسمیر در مراکز بهداشتی- درمانی کشور برای زنان مراجعه کننده در گروه سنی 65-20 سال با شرایط تعیین شده در دستورالعمل کشوری، صورت می گیرد. هدف اصلی غربالگری این بیماری عبارت است از تشخیص به موقع تغییرات سلولی و درمان فوری بیماری و در صورت موفقیت برنامه غربالگری انتظار میرود عوارض و مرگ ناشی از این بیماری در جامعه کاهش پیدا کند. در جریان اجرای برنامه غربالگری یکی از مراحل مهم و نشانه موفقیت برنامه، مراجعه مجدد زنان برای تکرار مجدد آزمایش پس از درمان پیشنهادی است. در این صورت نسبت مراجعه زنان برای این امر می تواند به عنوان یکی از شاخص های خوب تعیین کیفیت اجرای برنامه غربالگری پاپ اسمیر در نظر گرفته شود. تحقیق حاضر بخشی از شواهد لازم را در این زمینه در اختیار قرار داده است. به این منظور کلیه زنانی (11885نفر) که در سال 1378 در مراکز بهداشتی- درمانی جنوب تهران مورد غربالگری سرطان دهانه رحم قرار گرفته بودند، از نظر چگونگی مراجعه بعدی مورد بررسی قرار گرفتند. از میان این گروه 447 نفر شرایط آزمایش مجدد را داشتند، که با استفاده از آدرس مندرج در پرونده های موجود آنان در مراکز بهداشتی- درمانی، به درب منازل آنان مراجعه شد. امکان مصاحبه با 219 نفر (1/49 درصد) از آنان در شرایط پیگیری فعال و همه جانبه فراهم شد. از میان این عده تنها 74 نفر برای انجام آزمایش پاپ اسمیر مجدد مراجعه کرده بودند که به این ترتیب بازدهی برنامه غربالگری در این خصوص 34 درصد بوده است و عمده ترین دلایل عدم مراجعه عبارت بودند از: بی اطلاعی از لزوم انجام اسمیر مجدد (59 درصد)، کمبود وقت (22 درصد) و ترس از وجود بیماری لاعلاج (4 درصد). علیرغم تلاشهای کارکنان بهداشتی با توجه به حجم بالای آزمایشات پاپ اسمیر و سایر خدمات ارایه شده، اندازه این شاخص می تواند دلیلی بر ضعف کیفیت برنامه غربالگری سرطان دهانه رحم باشد.