ماهیت غلو در تفاسیر روایی: بررسی موردی تفسیر تبیان سلیمانی

پدیده غلو و اندیشه‎‌‌‌های غالیانه یک واقعیت پیچیده در فرهنگ شیعه محسوب می‌شود. این پدیده بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) ظهور نمود. مبارزات مستمر اهل بیت (ع) و عالمان شیعه با پدیده غلو با ابراز نگرانی‌‌‌های ایشان از ترویج خرافات و تخریب چهره دین پیوند خورده است. غالیان برای دست‌یابی به اهداف خویش با ترویج باور‌‌های اساطیری کهن، اختلاف افکنی و ترویج اباحی‌گری روایاتی را در کرامات و فضایل اهل بیت (ع) جعل و منتشر می‌کردند که نمونه ‎هایی از آن‌‌ها در منابع روایی و تفاسیر ماثور شیعه قابل‌ردیابی است. یکی از تفاسیر روایی به زبان فارسی تفسیر تبیان سلیمانی است که محمد مشهدی (درگذشته حدود 1125ق) مولف تفسیر مشهور کنزالدقایق و بحرالغرایب در سده 12 هجری آن را نوشته است. در این مطالعه با تحلیل متون تفسیری و استفاده از داده‌‌‌های رجالی و حدیثی نمونه‎ هایی از روایات غالیان را که در این متن تفسیری رسوب کرده است برپایه تحلیل سند و متن روایت‌ها بازخواهیم شناخت.