اثر لوواستاتین بر تکثیر سلولی و بیان فاکتور نوروتروفیک سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان در شرایط آزمایشگاهی

در سال های اخیر استفاده از سلولهای بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان (BMSCs) در پزشکی بازساختی، مهندسی بافت و ژن درمانی بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته است. دسترسی آسان، قابلیت تکثیر و ظرفیت تمایز BMSC بههمراه قابلیت چسبندگی به سطح پلاستیکی و رشد و گسترش در شرایط کشت آزمایشگاهی از ویژگی های این سلول ها به شمار می رود. سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان سلول های بزرگسالی هستند که توانایی تمایز به دودمان مزودرمی دارند و در میان سایر سلول های بزرگسال، می توانند در مهندسی بافت استفاده شوند و کاندیدای مناسبی برای پیوند هستند. داروی لوواستاتین به عنوان یک عامل کاهش دهنده کلسترول و با اثرات آنتی اکسیدانت و به ویژه نوروتروفیک و ضد التهابی می تواند در درمان اختلالات عصبی موثر واقع شود. هدف از این مطالعه بررسی بقا، تکثیر و بیانژن های GDNF و oct4 با دوزهای مختلف داروی لوواستاتین در سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان است. فرض بر این است که لواستاتین اثرات محافظت کننده عصبی خود را با القای بیان ژن فاکتور نوروتروفیک و ژن فاکتور نسخه برداری تکثیر سلولی اعمال می کند.  

در این مطالعه تجربی از موش صحرایی بالغ نژاد ویستار (wistar) استفاده گردید. در مطالعه حاضر سلول های بنیادی مزانشیمی از استخوان ران و ساق موش صحرایی استخراج و در محیط α-MEM  کشت شد. BMSCs پس از استخراج در محیط α-MEM  (Gibco) غنی شده با 10 درصد سرم (Gibco) و پنی سیلین-استرپتومایسین (Gibco) یک درصد در فلاسک 25cm2 و تراکم 104×2 کشت داده شده و در شرایط دمایی 37 درجه سانتیگراد و CO2 5 درصد نگهداری شدند. سلول های بنیادی مزانشیمی به مدت 24 ساعت در معرض 1 میکرومولار، 5 میکرومولار ، 10 میکرومولار و 15 میکرومولار لوواستاتین بهعنوان تیمار قرار داده شدند. میزان بقا و حیات با روش MTT و تکثیر سلولی با شمارش سلولی توسط رنگ آمیزی با DAPI ارزیابی شد. همچنین با روش RT-PCR بیان فاکتور نسخه برداری تکثیر سلول های بنیادی Oct4 و فاکتور نوروتروفیکGDNF  بررسی شد.

سلول های بنیادی مزانشیمی به کف ظرف کشت پلاستیکی چسبیدند و به سرعت تکثیر شدند. در ظرف کشت، این سلول ها معمولا به سه شکل سلول های کروی کوچک، دوکی شکل و فیبروبلاست مانند ظاهر شدند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که میزان تکثیر در غلظت های 5، 10 و 15 میکرومولار لوواستاتین نسبت به گروه های کنترل افزایش معنی داری را نشان می دهد (05/0<p). بیان نیمه کمی ژن فاکتورهای نوروتروفیک مشتق از گلیال(GDNF) و ژن های oct4 نشان داد که بین گروه های تیمار سلول های بنیادی مزانشیمی و گروه کنترل تفاوت معنی داری وجود دارد. بنابراین داروی لوواستاتین موجب افزایش حیات و تکثیر سلولی و همچنین بیان mRNA ژن Oct4 و GDNF در گروه لوواستاتین نسبت به گروه کنترل، گردید (05/0<p).

بنابراین استفاده از داروی لوواستاتین برای بهبود شرایط کشت سلول های بنیادی مزانشیمی که برای پیوند و سلول درمانی به کار می رود، پیشنهاد می شود. نتیجه دیگر این است که سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان برای درمان بیماری های تحلیل برنده مغز (نورودژنرتیو) مفید خواهند بود.