بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس بومادران (Achillea wilhelmsii C. Koch) بر خصوصیات جوانه زنی علف های هرز سوروف (Echinochloa crus-galli (L.) Beauv) و سلمه تره (Chenopodium album L.)

به منظور بررسی ترکیب ها و فعالیت علف کشی اسانس بومادران (Achillea wilhelmsii C. Koch) بر دو علف-هرز مهم سوروف (Echinochloa crus-galli (l.) beauv) و سلمه تره (Chenopodium album L.)، دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در سال 1399 انجام شد. فاکتور اول نوع اسانس در دو سطح (معمولی و نانو) و فاکتور دوم غلظت اسانس در شش سطح (0، 100، 200، 400، 800 و 1000 میکرولیتر در لیتر) بودند. نتایج آنالیز اسانس منجربه شناسایی 49 ترکیب در اسانس بومادران شد. از بین این ترکیبات، کامفور (1/21 درصد)، 8،1- سینیول (3/19درصد)، میرتنول (4/8 درصد)، کارواکرول (3/8 درصد) و بورنیول (1/6 درصد) ترکیبات عمده موجود در اسانس را تشکیل می دادند. تصاویر به دست آمده از میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان اندازه ذرات بین 1 تا 100 نانومتر بود. در صفت درصد جوانه زنی تفاوت معنی داری بین غلظت های 100 میکرولیتر در لیتر دو نوع اسانس وجود نداشت. اما با افزایش غلظت این تفاوت معنی دار شد به گونه ای که در غلظت 400 میکرولیتر در لیتر درصد جوانه-زنی سوروف تیمار شده با اسانس معمولی و نانو به ترتیب به 12/30 و 02/10 درصد رسید. در غلظت 1000 میکرولیتر در لیتر اسانس نانو بومادران به طور کامل از جوانه زنی بذر سوروف جلوگیری شد. در غلظت 400 میکرولیتر در لیتر اسانس های نانو و معمولی، سلمه تره به میزان 12/36 و 02/13 درصد جوانه زد و اسانس نانو در غلظت 800 میکرولیتر در لیتر کاملا از جوانه زنی سلمه تره جلوگیری کرد. سلمه تره نسبت به سوروف به اسانس بومادران حساس تر بود.