بررسی جایگاه سنت استخلاف در مصداق یابی جانشینی پیامبر (ص) (با تاکید بر روایات تاریخی)

یکی از سنت های تغییر ناپذیر الهی، سنت استخلاف است که به حاکمیت اولیای الهی بر زمین اشاره دارد. بر پایه این سنت دیرینه که بر اساس آیات قرآن در ملت های مختلف جریان داشته، رسول خدا (ص) نیز امام علی (ع) را به عنوان جانشین خود معرفی کرد. نوشتار حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که بر چه اساسی می توان جریان سنت استخلاف را در جانشینی علی (ع) از رسول خدا (ص) اثبات کرد؟ به منظور پاسخگویی به این پرسش، داده های تفسیری، تاریخی و روایی به شیوه کتابخانه ای گردآوری و به روش توصیفی-تحلیلی تبیین گردید. تبیین داده های گردآوری شده نشان داد که: اشاره و تصریح به جانشینی حضرت علی (ع) از سوی رسول خدا (ص) یک رویه در سیره ایشان بوده و آن حضرت با تکیه بر سنت الهی استخلاف در راستای جانشین برگزینی برای انبیای الهی، در مواقع گوناگون به جانشینی حضرت علی (ع) تصریح کرده است.