تعیین اثربخشی فنون درمان شناختی-رفتاری بر کاهش باورهای وسواسی در افراد دارای نشانه های اختلال وسواسی-اجباری

 لازمه کمک به افراد دارای نشانه‌های اختلال وسواسی-اجباری برای حل مشکلات مربوط به وسواس، شناخت عوامل موثر بر باورهای وسواسی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی فنون درمان شناختی-رفتاری بر کاهش باورهای وسواسی در افراد دارای نشانه‌های وسواسی-اجباری انجام شد.

روش‌بررسی:

 روش پژوهش حاضر از نوع مطالعه نیمه‌آزمایشی موردی و از نوع خط پایه چندگانه بود. جامعه پژوهش را افراد دارای نشانه‌های اختلال وسواسی-جبری در شهر تبریز در سال 1398 تشکیل دادند. حجم نمونه پژوهش دو نفر از افراد دارای نشانه‌های اختلال وسواسی-جبری و روش نمونه‌گیری به‌صورت افراد واجد شرایط بود. بدین‌منظور، دو شرکت‌کننده به‌طور هدفمند انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌های پژوهش از پرسش‌نامه وسواسی-اجباری مادزلی (هاجسون و راکمن، 1977)، پرسش‌نامه کنترل فکر (ولز و دیویس، 1994)، مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی (فریستون و همکاران، 1994)، پرسش‌نامه اضطراب بک (بک و همکاران، 1996) و پرسش‌نامه نگرش به مسیولیت (سالکووسکیس و همکاران، 2000) استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، تحلیل‌های نموداری و ترسیمی به‌کار رفت که براساس صعود و نزول باورهای وسواسی، قضاوت صورت گرفت. علاوه‌بر تحلیل نموداری و ترسیمی، از فرمول درصد بهبودی برای بررسی معناداری بالینی تغییرات و عینی‌سازی میزان بهبود در آماج‌های درمانی استفاده شد.

یافته‌ها: 

نتایج نشان داد، اندازه اثر درمان شناختی-رفتاری بر متغیر نگرش به مسیولیت برای آزمودنی اول 1٫98 و برای آزمودنی دوم 2٫63 بود. اندازه اثر درمان بر کنترل فکر برای آزمودنی اول 2٫31 و برای آزمودنی دوم 1٫83 به‌دست آمد. اندازه اثر درمان بر اضطراب برای آزمودنی اول 2٫83 و برای آزمودنی دوم 2٫29 بود. همچنین اندازه اثر درمان بر عدم تحمل بلاتکلیفی برای آزمودنی اول 2٫7 و برای آزمودنی دوم 2٫56 به‌دست آمد. این یافته‌ها تاثیر درمان شناختی-رفتاری را بر کاهش باورهای وسواسی در افراد دارای نشانه‌های وسواسی-اجباری نشان داد.

نتیجه‌گیری:

 براساس یافته‌های پژوهش نتیجه گرفته می‌شود، فنون درمان شناختی-رفتاری بر کاهش باورهای وسواسی در افراد دارای نشانه‌های وسواسی-اجباری موثر است. از یافته‌های این پژوهش می‌توان در راستای برنامه‌ریزی درمانی و مداخلات بالینی بهره جست.