گونه شناسی مسکن روستایی شهرستان گرگان بر پایه الگوهای بومی ساختاری - کالبدی (نمونه موردی: روستای زیارت)

مسکن درنواحی روستایی دربرآوردن نیازهای اساسی انسان نقش ویژه ای دارد. با درنظر گرفتن کارکردهای متنوع مسکن روستایی، مطالعه تاثیر عوامل مختلف درنحوه تغییر و تحول آن دارای اهمیت است. معماری روستایی ایران به لحاظ ماهیت کارکردی و پاسخگویی به نیازهای انسانی فعالیت های مردمی، عناصر تولیدی و محیط زیست، مجموعه ای همگن و متشکل با هویت کالبدی خاص را تشکیل می دهد که تجلی گاه ارتباطات و کارکرد ها و نقش چند عملکردی فضاها است. طرح، تکنولوژی و شیوه ساخت مسکن روستایی، ابعاد، تناسبات، مقیاس و انطباق با شرایط درون و بیرون واحد مسکونی همه و همه از میزان تاثیر و تقویت روابط انسانی با امکانات و شرایط محیط طبیعی و الزاماتی حکایت داردکه بصورت تجربی و در طول زمان به صورت اصول، معیارها و کمیت هایی در ساختارفضایی مسکن بروز یافته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی گونه های معماری و سپس تحلیل واحدهای مسکونی روستای زیارت است. چارچوب نظری تحقیق بر اساس نقش خصوصیات محیط طبیعی محلی و همچنین محیط روستایی در چگونگی شکلگیری واحدهای مسکونی استوار است. پژوهش حاضر به لحاظ متدلوژی از نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و از نوع مطالعات میدانی- تطبیقی است. گردآوری داده ها به دو روش کتابخانه ای و پیمایشی صورت گرفته که به این ترتیب پاره ای از اطلاعات لازم، نخست به صورت اسناد مکتوب گردآوری شد و سپس طی پیمایش میدانی به نقاط مختلف روستای زیارت، نمونه های فراوانی گردآوری شد که شماری از آنها پس از نخستین بررسی های توصیفی، طبقه بندی شدند. نتایج کلی تحقیق نشان میدهد که مهمترین ویژگی ساختاری و تیپ لوژی معماری بومی روستای مورد نظر هماهنگی بافت و شکل گیری آن بر اساس زمین، ساماندهی فضاهای گوناگون مسکن روستایی با توجه به معیشت خانواده، عوامل اقلیمی و وضعیت اجتماعی، فرهنگی مردم، میباشد.