سبک شناسی لایه ای اشعار رودابه حمزه ای

سبک‌شناسی لایه ای یکی از راه های تجزیه و تحلیل متن (نثر یا شعر) است که در آن با استفاده از الگوی لایه ای، برجستگیهای سبکی اثر مشخص میشود. شعر کودک یکی از گونه های ادبیات کودک و نوجوان است که نیازمند توجه و بررسی همه‎جانبه است. در این پژوهش با هدف دست یافتن به سبک شعر رودابه حمزه ای، اشعار کودک وی در پنج لایه آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدیولوژیک و نوآوریهای شاعر بررسی و تحلیل میشود.

شیوه پژوهش در این جستار، کیفی و از نوع تحلیل محتواست. اطلاعات موردنظر از منابع کتابخانه ای و سایتهای معتبر اینترنتی استخراج و ازطریق ابزار فیش گردآوری شده است و اطلاعات و آمارهای بدست‌آمده مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. یافته‎ها: در بررسی سبک‌شناسی لایه ای، عناصر آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدیولوژیک اشعار حمزه‎ای، ویژگیهایی سبکی خاص شعر کودک وجود دارد و شعریت شعر کودک را فزونی میبخشد؛ چراکه واژه کودک شعر را مقید به قواعد و اصولی خاص میکند، که تخطی از آنها بمثابه فاصله گرفتن از هدف غایی شعر و پرورش شعر کودکانه است.

شاعر بیشتر در بخش موسیقی کناری و درونی لایه آوایی موفق بوده است. در لایه واژگانی برای مخاطبان خردسال خود از واژگان حسی و عامیانه بیشتر استفاده نموده و از انواع واژه ها بهره برده است. همچنین به ترکیبات وصفی نسبت به ترکیبات اضافی تمایل بیشتری نشان داده است. در لایه نحوی ساختار جملات ساده است و اغلب افعال را در انتهای جمله قرار داده، ضمن اینکه افعال اسنادی را خیلی کمتر بکار برده است. در بخش بلاغی مهمترین آرایه های مورداستفاده شاعر تشخیص، تناسب و تضاد بوده است و تشبیه و کنایه را به تعداد محدود بکار برده است. در لایه ایدیولوژیک شاهد توجه و اشراف شاعر به همه امور کودک هستیم و این امر نشان‎دهنده حس زنانه و مسیولیت مادرانه این شاعر تواناست. همچنین در شعر وی نوآوریهایی در اسم صوتها، بویژه اسم صوت مخصوص کودکان، کاربرد کلمات ویژه کودکان و تشبیهات جدید و نو دیده میشود.