تحلیل منطق چیدمان سکونتگاه های شهری در پهنه سواحل خزر

ادراک و تحلیل چینش و کشف منطق چیدمان فضایی سکونتگاه ها در ایجاد و توسعه کانون های جمعیتی موثر است. چیدمان شهرها در جلگه های ساحلی دارای منطق خاصی است و از قوانین ویژه ای پیروی می کند که بازشناسی آنها مستلزم آشنایی با حافظه تکوین تاریخی جلگه های ساحلی و عواملی است که در پاره ای از نقاط آن سبب ایجاد هویت مکانی خاص و جذابیتی برای بستر اولیه و تبلور کانون مدنیت شهری شده است.

روش شناسی :

 در این پژوهش با اتکاء بر تیوری چیدمان فضا و رویکرد پدیدارشناسی و با هدف ادراک سرزمینی، به بازشناسی فرایندهای هویت ساز مکانی در جلگه سواحل شمال ایران پرداخته ایم.  

تحلیل چیدمان سکونتگاه ها، با نگاه به مولفه های ژیومرفیک از جمله تراس های دریاچه ای، خط تعادل آب و خشکی، خط تعادل آب و یخ و مآندرها و الگوی شبکه زهکشی مورد توجه قرار گرفته و با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، به بررسی و آنالیز الگوی چیدمان فضایی سکونتگاه ها و پیکر بندی فضا پرداخته ایم.

 نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که: منطق چیدمان سکونتگاه های نگاره دریایی سواحل شمال ایران با نگاره های دریایی سواحل جنوب ایران تفاوت دارد. سکونتگاه های شهری در نگاره دریایی از قاعده شدت - فرکانس Frequency- Magnitude خطوط تراز آبی تبعیت می کنند. سکونتگاه های شهری در نگاره دریایی سواحل جنوبی از قانون بیفورکاسیون تبعیت نمی کنند. سکونتگاه های شهری در نگاره کوهستانی استقرار نیافته و روستاها هویت خود را از مرز برف دایم و خط تعادل آب و یخ گرفته اند.