نخستین گزارشConiothyrium ferrarisianum در ایران

طی پاییز 1399، هنگام بررسی قارچ های بیماری زا و غیر بیماری زا از درختان جنگلی زاگرس در دزفول (استان خوزستان، ایران)، دو جدایه Coniothyrium از برگ های دافنه (Daphne mucronata Royle) با علایم لکه برگی به دست آمد. برای جداسازی قارچ، قطعات کوچکی از مرز بافت های آلوده و سالم برگ ها (به قطر 7-3 میلی متر) بریده شد و در هیپوکلریت سدیم 2% (5/1-1 دقیقه) ضدعفونی سطحی و سپس سه بار در آب مقطر استریل شستشو و  روی کاغذ صافی استریل خشک شدند. قطعات گیاهی روی محیط کشت سیب زمینی-دکستروز-آگار (PDA) که به آن 30 میلی گرم در لیتر سولفات استرپتومایسین اضافه گردیده بود، قرار داده شدند. پس از ده روز نگهداری در دمای 25 درجه سلسیوس، دو جدایه مشابه از نظر ریخت شناسی جداسازی شد که به روش نوک ریسه خالص سازی شدند. یک جدایه (IRAN 4783C) جهت بررسی های دقیق ریخت شناختی و مولکولی انتخاب شد. ریسه های هوایی تولید شده روی PDA با استفاده از یک اسلاید شیشه ای سترون جمع آوری و DNA براساس یک روش آلی مبتنی بر فنل و کلروفورم استخراج شد. ناحیه ITS با استفاده از آغازگرهای ITS1 و ITS4 تکثیر و توالی یابی شد و در بانک ژن تحت شماره دسترسی ON365887 ثبت شد. جدایه مورد بررسی و سویه تیپ گونه Coniothyrium ferrarisianum (CBS 285.74)، 8/99 درصد همسانی نوکلیوتیدی در ناحیه ITS داشتند. تبارنمای درست نمایی بیشینه با استفاده از الگوریتم GTR + G + I در نرم افزار raxmlGUI 2.0 beta ساخته شد. در تبارنما (شکل 2)، جدایه تحت بررسی با دو سویه از گونه C. ferrarisianum (CBS 285.74 و PMM 2039) خوشه بندی شد و یک شاخه تکاملی با ارزش بوت استراپ 100 درصد ایجاد کرد. براساس ریخت شناسی و بررسی ناحیه ITS، این جدایه به عنوان گونه C. ferrarisianum شناسایی شد که طبق دانش نویسندگان گزارش حاضر، نخستین گزارش آن برای قارچ های ایران است. مشخصات ریخت شناختی از کشت های رشد یافته روی آرد-یولاف-آگار (OA) در تناوب نوری 12:12 ساعت به مدت 15 روز ثبت شد (شکل 1). قطر پرگنه ها روی محیط کشت OA بعد از هشت روز نگهداری در دمای 25 درجه سلسیوس به 26 میلی متر رسید. پرگنه ها پنبه ای شکل و سفید و پیکنیدیوم ها به صورت دوایر قهوه ای در مرکز پرگنه های مسن تر مشاهده شدند. اندام بارده غیر جنسی از نوع پیکنیدیوم، به صورت انفرادی یا مجتمع روی سطح محیط کشت یا فرورفته در آن مشاهده شدند. پیکنیدیوم ها کروی تا نیمه کروی و اندازه آن ها 134-126(-103) × 115-131(-87) میکرومتر بود. سلول های کنیدیوم زا بی رنگ، از نوع فیالید و فلاسکی شکل بودند. کنیدیوم ها تک سلولی، خاکستری تا کریستالی، بیضوی تا نیمه استوانه ای، با دیواره نازک و صاف و به اندازه (5/4-)4-5/2 × (8-)5/7-5/4 میکرومتر بودند.