مطالعه تجربی تاثیرات عصاره گیاه آویشن شیرازی بر سطوح پلاسمایی هورمون های تستوسترون، دی هیدروتستوسترون، LH و FSL در موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار

آویشن شیرازی دارای ترکیباتی است که از نظر شیمیایی بسیار متفاوت هستند. برخی از این ترکیبات دارای خواص ضدتشنج، ضدقارچ، آنتی اکسیدان، ضدالتهاب، ضدعفونت، ضددیابت و محرک سیستم عصبی مرکزی و محرک تولید هیدروکسیلاز تستوسترون می باشند. هدف از این پژوهش مطالعه تاثیر تزریق درون صفاقی عصاره هیدروالکلی گیاه آویشن شیرازی بر سطوح پلاسمایی هورمون های تستوسترون، دی هیدروتستوسترون،LH وFSH در موش های صحرایی نر بالغ (RAT) نژاد ویستار و انجام مطالعات بافتی روی بیضه ها در این زمینه می باشد. تعداد 48سرموش صحرایی نر بالغ، با وزن تقریبی210-190 گرم به 6 گروه 8 تایی تقسیم شدند. گروه کنترل که هیچ تیمار خاصی بر روی آنها انجام نشد. گروه شاهد که روزانه2/0 میلی لیتر آب مقطر به صورت درون صفاقی دریافت کردند. گروه های تجربی1و2و3و4 به مدت 28 روز به ترتیب روزانه مقادیر 100، 200، 300 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن عصاره آویشن شیرازی به صورت درون صفاقی دریافت کردند. در پایان روز بیست و هشتم از قلب حیوانات خونگیری به عمل آمد و نمونه های خونی جمع آوری شده برای اندازه گیری هورمونی مورد استفاده قرارگرفته و نتایج به دست آمده با استفاده از آزمون Anova، Tukey و Duncan ارزیابی شدند. همچنین پس از خونگیری، بیضه ها خارج شدند ومطالعات بافتی روی آنها صورت گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که میانگین وزن بدن، وزن بیضه ها و غلظت پلاسمایی هورمون های FSH و دی هیدروتستوسترون در گروه های مختلف تجربی نسبت به گروه کنترل تغییرات معناداری ندارد. همچنین تغییرات بافتی در لوله های اسپرم ساز از نظر اندازه فضای بینابینی و ساختار لوله ها، همچنین سلول های اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت اولیه، سلول های سرتولی و لایدیگ از نظر اندازه، تراکم، ویژگیهای سیتوپلاسم و هسته، در گروه های تجربی نسبت به گروه کنترل مشاهده نشد. اما میانگین غلظت پلاسمایی هورمون های LH و تستوسترون در گروه تجربی چهارم با دوز 400 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن نسبت به گروه کنترل دارای افزایش معناداری بوده است. تغییرات بافتی در لوله های اسپرم ساز از لحاظ تعداد و تراکم لوله ها و تراکم اسپرماتوزوییدها در همه گروه های تجربی نسبت به گروه کنترل مشاهده شد که این امر با افزایش دوز رابطه مستقیم نشان داد. به طور خلاصه می توان نتیجه گرفت که آویشن شیرازی با اثرگذاشتن بر روی اعصاب سمپاتیک و درنتیجه افزایش تعداد گیرنده های سلول های لایدیگ باعث افزایش تستوسترون بدن و تاثیر روی غلظت هورمون LH می شود. ماده سینیول موجود در عصاره آویشن شیرازی با القای P450 (آنزیم کلسترول دسمولاز) سبب افزایش تبدیل کلسترول به پرگننولون در میتوکندری شده که این مهم افزایش سنتز استروییدها از جمله تستوسترون را به دنبال دارد.