جایگاه حفاظتی گونه مهرگیاه Mandragora autumnalis در ایران

مهرگیاه Mandragora جنسی از تیره سیب زمینی Solanaceae است که 6 گونه در جهان دارد. گونهM. autumnalis Bertol.، تنها گونه خودروی موجود در ایران، در سایر مناطق جهان نیز می روید، حضور این گونه در فلور ایران، برای اولین بار در سال 1393 از منطقه حفاظت شده شیمبار در استان خوزستان گزارش شد. مشاهده های میدانی نشان داد، این گونه در منطقه حفاظت شده شیمبار تنها در 4 نقطه حضور دارد و سطح اشغال آن در کل، حدود 6/0 کیلومترمربع و محدوده حضور آن حدود 5/1 کیلومترمربع است و به طور میانگین تعداد 5 تا 25 پایه آن در هر نقطه جمعیتی مشاهده می شود. با توجه به حضور این گیاه تنها در یک رویشگاه در ایران، سطح اشغال کمتر از 10 کیلومترمربع و تعداد افراد بالغ کمتر از 50 فرد، این گونه در ایران در بحران انقراض (Critically Endangered/CR) قرار دارد. رویشگاه این گونه اگرچه در منطقه حفاظت شده است، به دلیل عواملی مانند جنگل زدایی، آتش سوزی، چرای بی رویه و حضور عشایر کوچ رو، روستاهای حاشیه تالاب و حضور گردشگران به شدت تحت تاثیر عوامل تخریبی انسان ساز است و لازم است دستگاه های اجرایی مرتبط، نسبت به حفاظت از این گونه و جمعیت های محدود آن توجه ویژه و برنامه ریزی مناسبی داشته باشند.