سبک شناسی لایه ای شروه های جنوب (لایه های آوایی و بلاغی)

 سبک‌شناسی لایه ای، که با رویکردی نوین به تحلیل و بررسی متون ادبی میپردازد، بعنوان پایه علم زبان‌شناسی مطرح است. به کمک هرکدام از زیرلایه های این سبک، ویژگیهای پربسامد آثار تشخیص داده میشود. شروه ، گونه ای از شعر عامه در جنوب ایران است که در دوره بازگشت ادبی رواج و کمال یافت. سبک‌شناسی گونه های ادبی، که در شرایط خاص مکانی، فرهنگی و جغرافیایی ظهور میکنند، میتواند به شناخت دقیق انواع ادبی و غنای تاریخ ادبیات کمک کند.

 این پژوهش به روش توصیف و تحلیل کیفی، به بررسی لایه های آوایی و بلاغی شروه های جنوب میپردازد. جامعه آماری پژوهش، شروه های محیا، فایز، باقر لاری و کتابهای شروه سرایی در جنوب ایران اثر علی باباچاهی، دشتی و دشتستان اثر عبدالمجید زنگویی، ترانه های محلی فارس از صادق همایونی و ادبیات عامیانه بوشهر تالیف عبدالله رضایی است. داده ها بصورت اسنادی و کتابخانه ای گردآوری شده است.

 شروه ها که مهمترین گونه آوازی شعر عامه جنوب ایران هستند با توجه به وزن، قالب انحصاری، محتوا، ارتباط با موسیقی و ساختار کوتاه خود بعنوان یک ژانر ادبی از سایر امکانات زبانی و شگردهای ادبی برای ادبیت بخشیدن به متن خود استفاده نموده اند. این گونه همواره در قالب دوبیتی که یادگار اوزان اصیل پارسی است سروده شده و ساختار آوایی آنها بسیار قوی است.

 بررسی و تحلیل شروه ها از منظر سبک‌شناسی لایه ای در دو زیر‌لایه آوایی و بلاغی نشان میدهد که در این اشعار از سایر تکرارهای آزاد و منظم موسیقایی، تناسب واژه ها، سایر عناصر بدیع لفظی، معنوی و صور خیال برای تقویت سطوح آوایی و بلاغی با بسامد بالایی بهره گرفته شده است. این شگردها امکانات ارزشمند زبانی هستند که بطور طبیعی در برجسته سازی زبان این نوع شعر به کار رفته اند.