بهینه سازی شرایط استخراج) غلظت حلال و زمان استخراج) عصاره آبی، الکلی و هیدورالکلی گیاه خوشاریزه (Echinophora platyloba)، خصوصیات آنتی اکسیدانی و اثر کشندگی آن بر پروتواسکولکس های کیست هیداتید در شرایط آزمایشگاهی

اکینوکوکوزیس سیستیک (هیداتیدوزیس) یک بیماری مهم و شایع مشترک بین انسان و حیوان است که توسط مرحله لاروی سستودهای جنس اکینوکوکوس ایجاد می گردد. اگرچه در بسیاری از موارد بیماری در انسان، درمان انتخابی جراحی است ولی به طور ثانویه ممکن است در مرحله تخلیه کیست باعث انتشار نوزادان انگل (پروتواسکولکس ها) و مسبب رشد کیست های جدید شود. در حال حاضر از محلول هایی نظیر نمک هایپرتونیک و نیترات نقره برای غیرفعال کردن محتویات کیست استفاده می شود که عوارض جانبی برای بیماران به همراه دارند. بنابراین نیاز به یافتن ترکیبات پروتواسکولکس کش جدید با تاثیر بیشتر و عوارض کمتر همیشه مورد توجه بوده است. هدف از این تحقیق، بهینه سازی شرایط استخراج عصاره گیاه خوشاریزه و بررسی ویژگی های آنتی اکسیدانی و ترکیبات فنولی حاصل از آن و نیز خاصیت کشندگی پروتواسکولکس های کیست هیداتید در شرایط آزمایشگاهی بود. برای این هدف، ابتدا عصاره هیدروالکلی گیاه خوشاریزه تحت تاثیر غلظت های 0، 50 و 100% اتانول و طی مدت زمان های 24، 48، 72 ساعت استخراج گردید. برای تعیین بهترین شرایط استخراج عصاره ها از روش سطح پاسخ استفاده گردید و عصاره گیری در شرایط بهینه صورت گرفت. نهایتا از عصاره های استخراجی در شرایط بهینه غلظت های ppm 600، 400، 200 تهیه گردید و تاثیر آن ها بر پروتواسکولکس های زنده استحصالی از کیست های هیداتید کبد گوسفند و بز از کشتارگاه همدان بررسی گردید. نتایج نشان داد عصاره خوشاریزه حاصل از 24 ساعت استخراج با اتانول خالص (100%) در زمان های 5، 15 و 30 دقیقه می تواند 100 درصد پروتواسکولکس ها را از بین ببرد. نتایج آزمایشات بیرون تنی (in vitro) حاضر پیشنهاد می دهد که عصاره اتانولی گیاه خوشاریزه می تواند به عنوان یک کاندیدای مناسب جهت استفاده در محیط های درون تنی (in vivo) استفاده شود.