تجزیه شکاف مخارج برق خانوارها با استفاده از مدل های تجزیه اکساکا-بلیندر و ماچادو-متا

استفاده موثر از برق در بخش خانوارها برای افزایش سطح رفاه و تامین برق موردنیاز صنایع تولیدی به عنوان موتور رشد اقتصادی مهم ترین هدف کشورها است؛ بنابراین کاهش جزء مصرف برق ناشی از عدم کارایی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ در این راستا، پژوهش حاضر با استفاده از شواهد آماری هزینه-درآمد خانوارهای ایران برای دوره زمانی 1400-1389 به برآورد سهم مصرف ناکارای برق در تفاوت مصرف برق خانوارها می پردازد. نتایج مدل تجزیه اکساکا-بلیندر نشان می دهد که سهم ناکارایی در ایجاد شکاف سهم مخارج برق خانوارها از مقدار 2/87% در سال 1389 به مقدار 5/76% در سال 1400 کاهش یافته است. تجزیه ماچادو-متا نشان می دهد که سهم تفاوت در ویژگی اجتماعی اقتصادی خانوارها در چندک های بالای مصرف برق بالاتر از چندک های پایین است و در سال 1400 نسبت به سال 1389 افزایش یافته است؛ بنابراین نقش الگوی مصرفی خانوارها مهم تر از نرخ دسترسی به وسایل با انرژی بری بالاتر است؛ بنابراین ایجاد سیستم قیمت گذاری پله ای مهم ترین سیاست برای کاهش مصرف برق ناکارا است؛ علاوه براین، برآورد رگرسیون چندک نشان می دهد که درآمد و بعد خانوار اثر منفی و مالکیت و اندازه مسکن و دسترسی به لوازم خانگی اثر مثبت و معناداری را بر سهم مخارج برق خانوارها دارد.